Batı’nın Ukrayna nedeni öne sürülerek Rusya’ya gibisi görülmemiş yaptırımlar uygulamasının rekor seviyede yükselen güç meblağlarının olağanlaşması ihtimalini azalttığını belirten The Wall Street Journal (WSJ), bunun global ekonomik büyümeyi vuracağını, bilhassa de büyük güç ithalatçısı Avrupa’nın yara alacağını öngördü.
Gazete, güç meblağlarının birincinin 2021’de pandemiden çıkış sürecinde, akabinde Rusya’nın Ukrayna operasyonuna Batı’nın en ağır yaptırımlarla karşılık vermesiyle tırmandığını, çünkü en büyük ihracatçılardan birinden petrol ve doğalgaz tedarik edilemeyeceği telaşının doğduğunu hatırlattı.
Ufukta Rusya’nın operasyonunun sonu gözükmezken, ekonomistlerin güç fiyatlarının bu yıl değerli ölçüde düşmesini beklemediğini, hatta daha da yükselebileceğini düşündüğünü aktaran WSJ, Batı’nın yeni yaptırımlar getirmese bile Rus petrol ve gazından kaçınarak erişebileceği global hidrokarbon arzını daralttığını belirtti. Bunun enflasyonun beklenenden daha uzun mühlet yüksek kalmaya devam edeceği, hanelerin tüketim gücü üzerinde baskı oluşturup üretim maliyetlerini artıracağı manasına geldiğini vurguladı.
WSJ’ye konuşan Shell CEO’su Ben van Beurden “Yüksek güç fiyatlarının birlikteinde getirdiği tüm zorlukların farkındayız. Geçinmek epeyce pahalılaştı. Bu, epey sayıda insan için ıstırap verici” dedi.
Tüketicinin bütün parası güce gidiyor
Çoğunluk açısından gündelik hayatta güç tüketimini azaltmak güç olduğundan ekonomistler elektrik, ısınma ve akaryakıt meblağlarının daha da artmasının hanelerin öbür mal ve hizmetlere harcadığı parayı azaltmasını bekliyor. Bunun da tüm ülkelerde, fakat bilhassa güç ithal eden ülkelerde ekonomik büyümeyi vurması kaçınılmaz.
ABD’lilerin öbür harcamalarında ayda 9.6 milyar dolarlık azalma
JPMorgan’ın ekonomistlerinin kestirimine nazaran, ABD’de Rusya’nın Ukrayna operasyonu daha sonrası akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 20 artış, öbür mal ve hizmetlere yönelik harcamalarda ayda 9.6 milyar dolarlık azalmaya yol açtı.
ABD’den farklı olarak Avrupa, gücün neredeyse tamamını ithal ediyor. ötürüsıyla fiyatlar artınca işletmelerle hanelerin yaptığı ekstra güç harcanması Rusya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki tedarikçilere gidiyor. Avrupa, Rusya’ya güç bağımlılığını azalttıkça ABD’den daha fazla likit doğal gaz (LNG) almaya para harcıyor.
AB ortasında üretilen mallarla hizmetlere para kalacak mı?
Bu da Euro Bölgesi ortasında üretilen mallarla hizmetlere daha az para harcaması manasına geliyor, üstelik tam da yaptırımlar yüzünden Rusya Avrupa’dan ithalat yapamazken. ABD’de ise daha yüksek güç meblağları, harcama gücünü güç üreten devletlerin yanısıra güç üreten işletmelerde pay sahibi olanlarla çalışanlara yönlendiriyor.
1970’lerdeki fiyat artışını geçti
Euro Bölgesi’ndeki hanelerde güç meblağları nisan ayında bir yıl öncesine bakılırsa neredeyse yüzde 40 yükseldi ki, bu, bir dizi büyük yıllık artış görülen 1970’lerde tek bir yılda görülenden daha büyük bir artış oldu.
ABD’de iktisat birinci çeyrekte daralmış olsa da, tüketici harcamaları süratli artışa geçti. Euro Bölgesi için detaylı sayıların derlenmesi daha uzun sürüyor, lakin Euro Bölgesi’nin en büyük dört üyesinden ikisi olan Fransa ve İspanya, hane harcamalarında düşüş bildirdi.
Euro Bölgesi için büyüme iddiası yarıya indi
İşletmelere kredi verme alanında uzman İsveç bankası SEB, evvelki günkü açıklamasında, ABD için bu yılki ekonomik büyüme varsayımını yüzde 3.5’ten 2.6’ya çekerken, Euro Bölgesi için iddiasını yüzde 4’ten 2.1’e düşürerek neredeyse yarıya indirdi.
Tedarikçilere ‘fiyat artırmayın’ daveti
Fransa’nın tüm dünyada faaliyet gösteren en büyük süpermarket zincirlerinden biri olan Carrefour SA, fiyat artışlarını mümkün olduğu kadar uzun mühlet sınırlamak yahut ertelemek için tedarikçilere güvendiğini söylemiş oldu. Carrefour SA CFO’su Matthieu Malige, “Müşterilerimizin satın alma gücünü korumak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi.
WSJ’ye göre Amerikalılar üzere Avrupalı tüketiciler de pandemi sırasında bir ölçü tasarruf etti. Lakin Avrupa’da fiyatların ne kadar süratli yükseldiği ve fiyatların ne kadar dingin olduğu düşünüldüğünde, bu satın alma gücü süratle eriyor.
Euro Bölgesi’nin toplam gerçek geliri azalıyor
Avrupa Merkez Bankası ekonomistlerinin kestirimine nazaran 2021’in son 3 ayında, yüksek güç fiyatları yoluyla Euro Bölgesi’nden harcama gücünün transferi, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 1.3’üne muadil. Üstelik fiyatlar bu biçimdedan beri, bilhassa Rusya’nın operasyonundan bu yana daha da arttı.
ECB’nin baş ekonomisti Philip Lane, geçen hafta yaptığı bir konuşmada “Petrol ve gazı en çok Euro Bölgesi ithal ettiğinden, bu, büyük bir olumsuz ticaret haddi şoku oluşturarak Euro Bölgesi’nin toplam gerçek gelirini azaltıyor” dedi.
Enflasyon-büyüme ikilemi
Enflasyonla çaba için faizleri yükselterek güç fiyatlarındaki pahalılık yüzünden esasen yavaşlayan iktisada soğuk duş yaptıran İngiltere Merkez Bankası (BoE) da tıpkı ikilemle boğuşuyor.
Ekonomik sakinlik uyarısı
BoE Para Siyaseti Konseyi, perşembe günü üst üste dördünce defa siyaset faizini yükseltirken, beraberinde Britanya iktisadının gelecek yıla uzanan süreçte sakinliğin eşiğine geleceği ikazını yaptı. Bu kasvetli varsayım, büyük ölçüde nisanda yüzde 54 artan ve ekimde yüzde 40 artması beklenen güç fiyatlarından kaynaklanıyor. BoE Lideri Andrew Bailey, “Bunun Birleşik Krallık’taki bir epeyce kişi, bilhassa de düşük gelirliler için çıkardığı zorlukların farkındayım” dedi.
Sakinliğin birinci belirtileri kendini göstermeye başladı. ABD ve öteki büyük ekonomilerden farklı olarak Britanya’da her ay için GSYİH sayıları açıklanıyor. Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank’ın ekonomisti Sanjay Raja, yeni açıklamanın, Britanya iktisadını mart ayında ‘mortu çektiğini’ göstermesini beklediğini, hazirana kadarki üç ayda daralma gerçekleşmesinin beklenen olduğunu söylemiş oldu.
WSJ, Avrupa ülkeleri yeni tedarikçiler bulamadan, Rus petrol ve doğalgaz arzının büsbütün kesilmesinin, bölgenin üretim kapasitesine daha da büyük darbe indireceğini öngördü.
Volkswagen CEO’su: Sonunu goremiyoruz
Alman araba devi Volkswagen AG’nin CEO’su Herbert Diess, şunları söylemiş oldu: “Gerçekten bir gaz kesintisi olursa ne olacağını tam manasıyla muhakeme edemiyoruz. Mümkün olduğunca dirençli olmaya çalışıyoruz.”
Güç fiyatlarının domino tesiri
Avrupa’da yüksek güç fiyatlarından yalnızca tüketiciler değil, patronları ve bilhassa güç ağır üreticiler de mustarip. Britanyalı plastik modül üreticisi CamdenBoss Ltd’de hem siparişler arttı tıpkı vakitte yüksek petrol fiyatları niçiniyle ana hammadde kıymetlendi. Bu ortada, personeller enflasyonu dengelemek için maaşlarının artmasını talep ederken, büyük müşteriler daha yüksek fiyatlar ödemeye direniyor.
Son ‘çare’ işten çıkarma
Bu bileşim karları yiyip bitiriyor. Genel Müdür Katy Davies, maliyetlerden tasarruf için çekebileceği kol kalmadığını, son deva olan işçi işten çıkarmaya başvurmak istemediğini belirtti. Davies, “Zor. Enflasyon sarmalı nerede bitecek? Bizi her zamankinden daha sıkıştırıyor” dedi.
Yaz tatili harcamalarından medet umuluyor
Avrupa’da keskin bir ekonomik yavaşlama kaçınılmaz görünse de, kimi ekonomistler kıtanın resesyondan kaçınabileceği görüşünde. Avrupalılar hala pandemi devri tasarruflarının bir kısmını harcayabilir. Pandeminin klâsik Avrupa yaz tatili için son 2 yıla kıyasla daha az tehdit oluşturması da Güney Avrupa ülkelerine muhtemel dayanak sunuyor. Almanya’nın Berenberg Bankası ekonomisti Holger Schmieding, “Tüketiciler, sağlam tüketim malı satın almaktan geri dursa da, Kovid yüzünden uzak kaldıktan daha sonra tekrar kıyılarda tatil yapmaya istekli görünüyor” dedi.
Gazete, güç meblağlarının birincinin 2021’de pandemiden çıkış sürecinde, akabinde Rusya’nın Ukrayna operasyonuna Batı’nın en ağır yaptırımlarla karşılık vermesiyle tırmandığını, çünkü en büyük ihracatçılardan birinden petrol ve doğalgaz tedarik edilemeyeceği telaşının doğduğunu hatırlattı.
Ufukta Rusya’nın operasyonunun sonu gözükmezken, ekonomistlerin güç fiyatlarının bu yıl değerli ölçüde düşmesini beklemediğini, hatta daha da yükselebileceğini düşündüğünü aktaran WSJ, Batı’nın yeni yaptırımlar getirmese bile Rus petrol ve gazından kaçınarak erişebileceği global hidrokarbon arzını daralttığını belirtti. Bunun enflasyonun beklenenden daha uzun mühlet yüksek kalmaya devam edeceği, hanelerin tüketim gücü üzerinde baskı oluşturup üretim maliyetlerini artıracağı manasına geldiğini vurguladı.
WSJ’ye konuşan Shell CEO’su Ben van Beurden “Yüksek güç fiyatlarının birlikteinde getirdiği tüm zorlukların farkındayız. Geçinmek epeyce pahalılaştı. Bu, epey sayıda insan için ıstırap verici” dedi.
Tüketicinin bütün parası güce gidiyor
Çoğunluk açısından gündelik hayatta güç tüketimini azaltmak güç olduğundan ekonomistler elektrik, ısınma ve akaryakıt meblağlarının daha da artmasının hanelerin öbür mal ve hizmetlere harcadığı parayı azaltmasını bekliyor. Bunun da tüm ülkelerde, fakat bilhassa güç ithal eden ülkelerde ekonomik büyümeyi vurması kaçınılmaz.
ABD’lilerin öbür harcamalarında ayda 9.6 milyar dolarlık azalma
JPMorgan’ın ekonomistlerinin kestirimine nazaran, ABD’de Rusya’nın Ukrayna operasyonu daha sonrası akaryakıt fiyatlarındaki yüzde 20 artış, öbür mal ve hizmetlere yönelik harcamalarda ayda 9.6 milyar dolarlık azalmaya yol açtı.
ABD’den farklı olarak Avrupa, gücün neredeyse tamamını ithal ediyor. ötürüsıyla fiyatlar artınca işletmelerle hanelerin yaptığı ekstra güç harcanması Rusya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki tedarikçilere gidiyor. Avrupa, Rusya’ya güç bağımlılığını azalttıkça ABD’den daha fazla likit doğal gaz (LNG) almaya para harcıyor.
AB ortasında üretilen mallarla hizmetlere para kalacak mı?
Bu da Euro Bölgesi ortasında üretilen mallarla hizmetlere daha az para harcaması manasına geliyor, üstelik tam da yaptırımlar yüzünden Rusya Avrupa’dan ithalat yapamazken. ABD’de ise daha yüksek güç meblağları, harcama gücünü güç üreten devletlerin yanısıra güç üreten işletmelerde pay sahibi olanlarla çalışanlara yönlendiriyor.
1970’lerdeki fiyat artışını geçti
Euro Bölgesi’ndeki hanelerde güç meblağları nisan ayında bir yıl öncesine bakılırsa neredeyse yüzde 40 yükseldi ki, bu, bir dizi büyük yıllık artış görülen 1970’lerde tek bir yılda görülenden daha büyük bir artış oldu.
ABD’de iktisat birinci çeyrekte daralmış olsa da, tüketici harcamaları süratli artışa geçti. Euro Bölgesi için detaylı sayıların derlenmesi daha uzun sürüyor, lakin Euro Bölgesi’nin en büyük dört üyesinden ikisi olan Fransa ve İspanya, hane harcamalarında düşüş bildirdi.
Euro Bölgesi için büyüme iddiası yarıya indi
İşletmelere kredi verme alanında uzman İsveç bankası SEB, evvelki günkü açıklamasında, ABD için bu yılki ekonomik büyüme varsayımını yüzde 3.5’ten 2.6’ya çekerken, Euro Bölgesi için iddiasını yüzde 4’ten 2.1’e düşürerek neredeyse yarıya indirdi.
Tedarikçilere ‘fiyat artırmayın’ daveti
Fransa’nın tüm dünyada faaliyet gösteren en büyük süpermarket zincirlerinden biri olan Carrefour SA, fiyat artışlarını mümkün olduğu kadar uzun mühlet sınırlamak yahut ertelemek için tedarikçilere güvendiğini söylemiş oldu. Carrefour SA CFO’su Matthieu Malige, “Müşterilerimizin satın alma gücünü korumak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi.
WSJ’ye göre Amerikalılar üzere Avrupalı tüketiciler de pandemi sırasında bir ölçü tasarruf etti. Lakin Avrupa’da fiyatların ne kadar süratli yükseldiği ve fiyatların ne kadar dingin olduğu düşünüldüğünde, bu satın alma gücü süratle eriyor.
Euro Bölgesi’nin toplam gerçek geliri azalıyor
Avrupa Merkez Bankası ekonomistlerinin kestirimine nazaran 2021’in son 3 ayında, yüksek güç fiyatları yoluyla Euro Bölgesi’nden harcama gücünün transferi, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 1.3’üne muadil. Üstelik fiyatlar bu biçimdedan beri, bilhassa Rusya’nın operasyonundan bu yana daha da arttı.
ECB’nin baş ekonomisti Philip Lane, geçen hafta yaptığı bir konuşmada “Petrol ve gazı en çok Euro Bölgesi ithal ettiğinden, bu, büyük bir olumsuz ticaret haddi şoku oluşturarak Euro Bölgesi’nin toplam gerçek gelirini azaltıyor” dedi.
Enflasyon-büyüme ikilemi
Enflasyonla çaba için faizleri yükselterek güç fiyatlarındaki pahalılık yüzünden esasen yavaşlayan iktisada soğuk duş yaptıran İngiltere Merkez Bankası (BoE) da tıpkı ikilemle boğuşuyor.
Ekonomik sakinlik uyarısı
BoE Para Siyaseti Konseyi, perşembe günü üst üste dördünce defa siyaset faizini yükseltirken, beraberinde Britanya iktisadının gelecek yıla uzanan süreçte sakinliğin eşiğine geleceği ikazını yaptı. Bu kasvetli varsayım, büyük ölçüde nisanda yüzde 54 artan ve ekimde yüzde 40 artması beklenen güç fiyatlarından kaynaklanıyor. BoE Lideri Andrew Bailey, “Bunun Birleşik Krallık’taki bir epeyce kişi, bilhassa de düşük gelirliler için çıkardığı zorlukların farkındayım” dedi.
Sakinliğin birinci belirtileri kendini göstermeye başladı. ABD ve öteki büyük ekonomilerden farklı olarak Britanya’da her ay için GSYİH sayıları açıklanıyor. Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank’ın ekonomisti Sanjay Raja, yeni açıklamanın, Britanya iktisadını mart ayında ‘mortu çektiğini’ göstermesini beklediğini, hazirana kadarki üç ayda daralma gerçekleşmesinin beklenen olduğunu söylemiş oldu.
WSJ, Avrupa ülkeleri yeni tedarikçiler bulamadan, Rus petrol ve doğalgaz arzının büsbütün kesilmesinin, bölgenin üretim kapasitesine daha da büyük darbe indireceğini öngördü.
Volkswagen CEO’su: Sonunu goremiyoruz
Alman araba devi Volkswagen AG’nin CEO’su Herbert Diess, şunları söylemiş oldu: “Gerçekten bir gaz kesintisi olursa ne olacağını tam manasıyla muhakeme edemiyoruz. Mümkün olduğunca dirençli olmaya çalışıyoruz.”
Güç fiyatlarının domino tesiri
Avrupa’da yüksek güç fiyatlarından yalnızca tüketiciler değil, patronları ve bilhassa güç ağır üreticiler de mustarip. Britanyalı plastik modül üreticisi CamdenBoss Ltd’de hem siparişler arttı tıpkı vakitte yüksek petrol fiyatları niçiniyle ana hammadde kıymetlendi. Bu ortada, personeller enflasyonu dengelemek için maaşlarının artmasını talep ederken, büyük müşteriler daha yüksek fiyatlar ödemeye direniyor.
Son ‘çare’ işten çıkarma
Bu bileşim karları yiyip bitiriyor. Genel Müdür Katy Davies, maliyetlerden tasarruf için çekebileceği kol kalmadığını, son deva olan işçi işten çıkarmaya başvurmak istemediğini belirtti. Davies, “Zor. Enflasyon sarmalı nerede bitecek? Bizi her zamankinden daha sıkıştırıyor” dedi.
Yaz tatili harcamalarından medet umuluyor
Avrupa’da keskin bir ekonomik yavaşlama kaçınılmaz görünse de, kimi ekonomistler kıtanın resesyondan kaçınabileceği görüşünde. Avrupalılar hala pandemi devri tasarruflarının bir kısmını harcayabilir. Pandeminin klâsik Avrupa yaz tatili için son 2 yıla kıyasla daha az tehdit oluşturması da Güney Avrupa ülkelerine muhtemel dayanak sunuyor. Almanya’nın Berenberg Bankası ekonomisti Holger Schmieding, “Tüketiciler, sağlam tüketim malı satın almaktan geri dursa da, Kovid yüzünden uzak kaldıktan daha sonra tekrar kıyılarda tatil yapmaya istekli görünüyor” dedi.