A
admin
Guest
Safra, karaciğerde yapılan ve yapısında su, bilirubin, kolesterol ve safra tuzları bulunan kompleks bir yapıdır. Safra, karaciğerden safra yollarıyla çıkar ve safra kesesinde konsantre edilmek üzere depolanır. Safra kanalıyla incebağırsağa dökülerek sindirime katkıda bulunur.
Safra kesesi taşları (kolelitiazis) olağan yahut olağandışı safra bileşenlerinin büyüme yahut birleşmesi yoluyla oluşan kristal yapılardır. Toplumda yaygın olarak karşılaşılan bu durum çok değerli bir sıhhat problemidir. Taşlar kolesterol ve pigment taşları olarak iki guruba ayrılır. En sık görülenler kolesterol taşlarıdır. Oluşum sistemine bakıldığında kabaca safra kompozisyonu ortasında yüksek kolesterol ve düşük safra tuzu oranı olduğunda taş oluşumu başlamaktadır. Bunlar kolesterolden oluşurken, pigment taşları safradaki bilirubin ve kalsiyum tuzlarından meydana gelir ve koyu renklidir. Pigment taşları bilhassa siroz, safra yolları iltihabı, birtakım anemi cinslerinde görülür. Her iki gurubun karışımından olan taşlar da (mikst) başka tip taşları oluşturur. Kalıtsal faktörler, hamilelik, beden tartısı (obezite), safra kesesi hareketi (durağan safra) ve bir olasılıkla da beslenmenin safra taşlarına niye olduğu gösterilmiştir. Safra kesesi taşları çeşitli boyutlarda ve hallerde olabilirler.
Safra kesesi taşları toplumda %15 oranında görülmektedir. Bunların kıymetli bir kısmı ‘sessiz’ olabilirken, bir kısmı komplikasyon yaratmaktadır. Sessiz taşlarda tedavi gereksinimi yoktur. Kese taşı gaz yapmaz. Taşın safra kesesi kanalını tıkaması kararı ‘biliyer ağrı’ atakları olur. Bu ağrı yarım saat ile birkaç saat içinde değişir. Bilhassa ağır, yağlı bir yemekten daha sonra başlar ve karın sağ üst kadranı bölgesinde hissedilir. kimi vakit bu ağrı sağ omuza, iki kürek kemiği ortasına yansır. Ağrı müddeti 4-6 saati aştığında tablo artık ‘safra kesesi iltihabı’dır. Buna ‘akut kolesistit’ denir. Bunda ağrı yanında ateş, bulantı, şişkinlik, geğirti, kusma da eşlik eder. Safra kesesi taşları kimi vakit ortak safra kanalına düşer ve bu kanalı tıkayarak sarılığa, kanal iltihabına (kolanjit) yol açar. Pankreas kanalı tıkanmasına bağlı da son derece önemli seyir gösterebilen ‘akut pankreatit’ denilen pankreas iltihabı meydana gelebilir. Teşhiste laboratuvar dataları ve ultrasonograi, MR üzere görüntüleme formları kıymetlidir.
Safra kesesi taşlarında tedaviye fakat taş alakalı bir komplikasyon (problem) gelişmesi halinde karar verilir. Bunlar akut kolesistit, akut pankreatit, kolanjit, biliyer ağrı tablolarını kapsar. Etkin enfeksiyon evresinde ilaç tedavileri verilir. Bundan aşikâr bir süre daha sonra safra kesesi kapalı cerrahi teknikle çıkarılır (kolesistektomi).
Aralıklı karın sağ üst bölgesinde ağrı çeken, buna ek olarak hazımsızlık, geğirti, ateş, bedende sararma, şişkinlik ve kusma atakları olan şahıslar safra kesesi taşı mümkünlüğünü hatırlamalı ve vakit kaybetmeden gastroenteroloji polikliniğine başvurmalıdır.
Safra kesesi taşları (kolelitiazis) olağan yahut olağandışı safra bileşenlerinin büyüme yahut birleşmesi yoluyla oluşan kristal yapılardır. Toplumda yaygın olarak karşılaşılan bu durum çok değerli bir sıhhat problemidir. Taşlar kolesterol ve pigment taşları olarak iki guruba ayrılır. En sık görülenler kolesterol taşlarıdır. Oluşum sistemine bakıldığında kabaca safra kompozisyonu ortasında yüksek kolesterol ve düşük safra tuzu oranı olduğunda taş oluşumu başlamaktadır. Bunlar kolesterolden oluşurken, pigment taşları safradaki bilirubin ve kalsiyum tuzlarından meydana gelir ve koyu renklidir. Pigment taşları bilhassa siroz, safra yolları iltihabı, birtakım anemi cinslerinde görülür. Her iki gurubun karışımından olan taşlar da (mikst) başka tip taşları oluşturur. Kalıtsal faktörler, hamilelik, beden tartısı (obezite), safra kesesi hareketi (durağan safra) ve bir olasılıkla da beslenmenin safra taşlarına niye olduğu gösterilmiştir. Safra kesesi taşları çeşitli boyutlarda ve hallerde olabilirler.
Safra kesesi taşları toplumda %15 oranında görülmektedir. Bunların kıymetli bir kısmı ‘sessiz’ olabilirken, bir kısmı komplikasyon yaratmaktadır. Sessiz taşlarda tedavi gereksinimi yoktur. Kese taşı gaz yapmaz. Taşın safra kesesi kanalını tıkaması kararı ‘biliyer ağrı’ atakları olur. Bu ağrı yarım saat ile birkaç saat içinde değişir. Bilhassa ağır, yağlı bir yemekten daha sonra başlar ve karın sağ üst kadranı bölgesinde hissedilir. kimi vakit bu ağrı sağ omuza, iki kürek kemiği ortasına yansır. Ağrı müddeti 4-6 saati aştığında tablo artık ‘safra kesesi iltihabı’dır. Buna ‘akut kolesistit’ denir. Bunda ağrı yanında ateş, bulantı, şişkinlik, geğirti, kusma da eşlik eder. Safra kesesi taşları kimi vakit ortak safra kanalına düşer ve bu kanalı tıkayarak sarılığa, kanal iltihabına (kolanjit) yol açar. Pankreas kanalı tıkanmasına bağlı da son derece önemli seyir gösterebilen ‘akut pankreatit’ denilen pankreas iltihabı meydana gelebilir. Teşhiste laboratuvar dataları ve ultrasonograi, MR üzere görüntüleme formları kıymetlidir.
Safra kesesi taşlarında tedaviye fakat taş alakalı bir komplikasyon (problem) gelişmesi halinde karar verilir. Bunlar akut kolesistit, akut pankreatit, kolanjit, biliyer ağrı tablolarını kapsar. Etkin enfeksiyon evresinde ilaç tedavileri verilir. Bundan aşikâr bir süre daha sonra safra kesesi kapalı cerrahi teknikle çıkarılır (kolesistektomi).
Aralıklı karın sağ üst bölgesinde ağrı çeken, buna ek olarak hazımsızlık, geğirti, ateş, bedende sararma, şişkinlik ve kusma atakları olan şahıslar safra kesesi taşı mümkünlüğünü hatırlamalı ve vakit kaybetmeden gastroenteroloji polikliniğine başvurmalıdır.