Osmanlı periyodunda vampir var mıydı?

Adanali

Member
Batı külçeşidinin temel dehşet karakterlerinden olan vampir, kan emen, geceleri ortaya çıkan, gün ışığında yanıp yok olan ve kolay kolay altedilmesi edilmesi mümkün olmayan bir canavar olarak tanım ediliyor. İngiliz müellif Bram Stoker’ın 1897 yılında kaleme aldığı ‘Dracula’ romanı niçiniyle, vampirin temelde Eflak Prensi Kant Drakula olduğu konusunda genel bir yaygın kanı var.

Defalarca kitaplara, sinemalara hatta araştırmalara husus olan vampir, bu kere de Türkiye’de yayınlanan bir romanla gündeme geldi. Fakat bu kez, Osmanlı devrinde ve kayıtlara geçmiş bir olay ile.

Gerçeğin kurgusu

Yazar ve Senarist Onur Ataç tarafınca kaleme alınan ‘Osmanlı’da Bir Vampir Vakası’ romanında, o devirde Osmanlı Devleti’ni bağlı olan ve bugün Bulgaristan hudutları ortasında kalan Tırnova’da yaşanmış bir olay kaleme alınıyor. Kitapta, karakoncolos, kurt adam, gulyabani üzere bilindik dehşet karakterleri yanında vampir de yer alıyor.

Dönemin resmi gazetesinde yayınlandı

Kitapta anlatılan olaylar, 2. Mahmut periyodunda geçiyor. Kaldırılmış olan Yeniçeri Ocağı’nın eski mensuplarına ilişkin mezarların etrafında dönen kıssa, başşehir İstanbul’a kadar uzanıyor. Muharrir Ataç, olayı şöyleki anlatıyor:

“Osmanlı periyodunda vampir sözü değil, upir ya da obur üzere sözler kullanılıyor. Vampir sözü sonrasındasında lisanımıza geçmiş. Cadı sözü fazlaca kullanılıyor. Osmanlı periyodunda yaşadığı söylenen, devrin resmi gazetesi olan Takvim-i Vekayı’nın 68’inci sayfasında, 6 Ekim 1833’de (21 Cemaziyelönceden 1249) yayınlanmış bir olay mevcut. Halk içinde fazlaca fazla olay yaşanmasına karşın, kayıtlara geçmiş tek olay budur. Lakin gerçek bir olay bulunmasına karşın, roman kalıbına uyması ismine kurguladım. Örneğin Fatih Sultan Mehmet periyodundan beri var olan ve cadıları kovan bireyleri ‘Mahlukat-ı Muazzama’ isimli bir teşkilata dönüştürdüm. Klasik Türk toplum hayatında kaygı figürleri aslına bakarsanız bulunuyor. Lakin bunların ötesinde bir fantastik olay yaşanıp yaşanmadığı merakı üzerine arayışa girdiğimde bu olayla karşılaştım. Ne yazık ki bizde toplum hayatının bir gerçeği olan cadıcılar hakkında epeyce fazla yazılı kaynak yok fakat Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde upir ya da obur dediği bu canlılardan, onların savaşına şahit olduğundan bahseder. bir daha Yasal Sultan Süleyman devri Şeyhülislamlarından Ebussuud Efendi periyodunda verilmiş birtakım fetvalar var bahse ait.”


Sayfalar günümüz Türkçesine çevrildi

Kitabın yazım etabında, Osmanlı Devri Türkçesi ve Arap Alfabesi ile yazılmış olan gazete sayfaları günümüz Türkçesine çevrildi. Ataç, bilim insanlarından bu bahiste yardım aldığını söz etti.

Kitapta gün battıktan daha sonra konutlara giren, erzakı birbirine katan, yatak, yorgan, bohçaları açan ve insanlara çanak çömlek fırlatan birtakım karakterlerden bahsediliyor. Hatta beşerlerle direkt temas da kuruyorlar ve üzerlerine oturdukları beşerler tarafınca görülmüyorlar. Bunun üzerine, 800 kuruş karşılığında bir cadı avcısı ile anlaşılıyor ve olayın kaynağı olan Yeniçeri mezarları bulunuyor.

Uğur Maharetli
 
Üst