20 yıllık iken istifa eden memur istifadan daha sonra oluşan bir rahatsızlıktan dolayı yüzde 40 engelli raporu ile nasıl emekli olur?
5434’e tabi memurlar hakkında engellilikten dolayı emeklilikleri 5434 sayılı Kanun Unsur 39 kararı ve 5510 sayılı Kanun Süreksiz Husus 4 kararına istinaden yapılmaktadır.
5434 sayılı Kanun Unsur 39 kararı gereği engellilik mevzuatına uygun olarak bakılırsave memurluğa başlamış olanların en az 15 yıl hizmetleri olması kuralıyla engelliliklerinden dolayı istekle emekli aylığı bağlanması mümkün olabilmektedir.
Ayrıyeten, memurluğa başlamadan evvel engelli olduklarını belgeleyenler hakkında da 15 yıl hizmet yıllarının olması kaydıyla emekli olabilmeleri mümkün olmaktadır.
Yani, engelli mevzuatına tabi olarak misyona girmese de, bakılırsavdilk evvel en az % 40 oranında engelli olduklarını, doğuştan engelli olduklarını ispat eden dokümanları olanlarda 15 hizmet yıllarının olması kuralıyla istekleri halinde emekli olabilmektedirler.
Ayrıyeten, 5510 sayılı Kanun Süreksiz Unsur 4 kararı gereği de, bakılırsave girdikten daha sonra haklarında düzenlenen sıhhat raporlarına bakılırsa de süreç yapılabilmektedir. Bu raporların Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Kurulunca incelenmesi gerekir. SGK Sıhhat Şurası bu incelemeyi yapması kararı memurun çalışma gücündeki kayıp oranını;
– % 50 ila % 59 içinde olduğunu tespit ederse memurun da en az 5760 gün (16 yıl) hizmeti var ise emekli olması mümkün olmaktadır.
– Şayet % 40 ila % 49 içinde olduğunu tespit ederse bu sefer en az 6480 gün (18 yıl) hizmet aranmaktadır.
Toplumsal Güvenlik Kurumu 2021 tarihinde Toplumsal Sigorta Süreçleri Yönetmeliğinde değişiklik yapmış ve bu değişiklikle 5434’e tabi memurlardan bakılırsave girdikten daha sonra çalışma gücü kaybı ortaya çıkanların, rahatsızlıklarından dolayı emeklilik talebinde bulunulmasında vazifede olma kaidesini kaldırmıştır.
Yeni duruma nazaran engellilikten dolayı aylık bağlanması müracaatının memur iken yapılmayacak olanlar istisnası hudutlu olarak yalnızca çalışmaya başladıktan daha sonra çalışma gücü kaybı ortaya çıkanlar olarak belirlenmiştir.
Sonuç bağlamında kıymetlendirmemiz;
Yönetmelik değişikliği kapsamında 20 yıllık hizmeti bulunan memur istifa ettikten daha sonra rahatsızlığı ortaya çıkar ve bu rahatsızlık durumunu sıhhat şurası raporları ile belgelemesi durumunda, müracaatını Toplumsal Güvenlik Kurumuna yapabileceğini, Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Kurulunca da durumunun incelenmesi sonucunda, çalışma gücü kayıp oranının % 40 olduğunu tespit etmesi halinde 6480 gün (18 yıl) SGK prim koşulunu da yerine getirmiş olacağından engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanabileceğini, değerlendirmekteyiz.
İlgili kararlar:
5510 sayılı Kanun Süreksiz Husus 4 kararı;
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel 5434 sayılı Kanun kararlarına tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan evvel ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sıhhat şurası raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu unsur kararları temel alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Fakat çalışmaya başladıktan daha sonra, Kurumca yetkilendirilen sıhhat hizmet sunucularının sıhhat heyetlerince yoluna uygun düzenlenecek raporlar ve desteği tıbbi dokümanların incelenmesi kararı, Kurum Sıhhat Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ila % 59 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) % 40 ila % 49 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra kararları uygulanır.”
Toplumsal Sigorta Süreçleri Yönetmeliği Süreksiz Unsur 14 kararı
“(1) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel 5434 sayılı Kanun kararlarına tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan evvel ilgili mevzuatına nazaran alınmış ve en az %40 oranında özürlü olduklarını gösterir sıhhat konseyi raporu bulunanlar ile en az %40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu unsur kararları temel alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Lakin çalışmaya başladıktan daha sonra, Kurumca yetkilendirilen sıhhat hizmet sunucularının sıhhat heyetlerince tarzına uygun düzenlenecek raporlar ve desteği tıbbi dokümanların incelenmesi kararı, Kurum Sıhhat Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) Yüzde 50 ila %59 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) Yüzde 40 ila %49 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kararları de dahil 5434 sayılı Kanun kararlarına bakılırsa süreç yapılır. (Ek cümle:RG-18/8/2021-31572) bu türlü aylık bağlanacak sigortalıların, aylık talep tarihinde Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olmaları kuralı aranmaz.”
5434’e tabi memurlar hakkında engellilikten dolayı emeklilikleri 5434 sayılı Kanun Unsur 39 kararı ve 5510 sayılı Kanun Süreksiz Husus 4 kararına istinaden yapılmaktadır.
5434 sayılı Kanun Unsur 39 kararı gereği engellilik mevzuatına uygun olarak bakılırsave memurluğa başlamış olanların en az 15 yıl hizmetleri olması kuralıyla engelliliklerinden dolayı istekle emekli aylığı bağlanması mümkün olabilmektedir.
Ayrıyeten, memurluğa başlamadan evvel engelli olduklarını belgeleyenler hakkında da 15 yıl hizmet yıllarının olması kaydıyla emekli olabilmeleri mümkün olmaktadır.
Yani, engelli mevzuatına tabi olarak misyona girmese de, bakılırsavdilk evvel en az % 40 oranında engelli olduklarını, doğuştan engelli olduklarını ispat eden dokümanları olanlarda 15 hizmet yıllarının olması kuralıyla istekleri halinde emekli olabilmektedirler.
Ayrıyeten, 5510 sayılı Kanun Süreksiz Unsur 4 kararı gereği de, bakılırsave girdikten daha sonra haklarında düzenlenen sıhhat raporlarına bakılırsa de süreç yapılabilmektedir. Bu raporların Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Kurulunca incelenmesi gerekir. SGK Sıhhat Şurası bu incelemeyi yapması kararı memurun çalışma gücündeki kayıp oranını;
– % 50 ila % 59 içinde olduğunu tespit ederse memurun da en az 5760 gün (16 yıl) hizmeti var ise emekli olması mümkün olmaktadır.
– Şayet % 40 ila % 49 içinde olduğunu tespit ederse bu sefer en az 6480 gün (18 yıl) hizmet aranmaktadır.
Toplumsal Güvenlik Kurumu 2021 tarihinde Toplumsal Sigorta Süreçleri Yönetmeliğinde değişiklik yapmış ve bu değişiklikle 5434’e tabi memurlardan bakılırsave girdikten daha sonra çalışma gücü kaybı ortaya çıkanların, rahatsızlıklarından dolayı emeklilik talebinde bulunulmasında vazifede olma kaidesini kaldırmıştır.
Yeni duruma nazaran engellilikten dolayı aylık bağlanması müracaatının memur iken yapılmayacak olanlar istisnası hudutlu olarak yalnızca çalışmaya başladıktan daha sonra çalışma gücü kaybı ortaya çıkanlar olarak belirlenmiştir.
Sonuç bağlamında kıymetlendirmemiz;
Yönetmelik değişikliği kapsamında 20 yıllık hizmeti bulunan memur istifa ettikten daha sonra rahatsızlığı ortaya çıkar ve bu rahatsızlık durumunu sıhhat şurası raporları ile belgelemesi durumunda, müracaatını Toplumsal Güvenlik Kurumuna yapabileceğini, Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Kurulunca da durumunun incelenmesi sonucunda, çalışma gücü kayıp oranının % 40 olduğunu tespit etmesi halinde 6480 gün (18 yıl) SGK prim koşulunu da yerine getirmiş olacağından engellilikten dolayı yaşlılık aylığı bağlanabileceğini, değerlendirmekteyiz.
İlgili kararlar:
5510 sayılı Kanun Süreksiz Husus 4 kararı;
“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel 5434 sayılı Kanun kararlarına tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan evvel ilgili mevzuatına göre alınmış ve en az % 40 oranında engelli olduklarını gösterir sıhhat şurası raporu bulunanlar ile en az % 40 oranında doğuştan engelli olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde bu Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu unsur kararları temel alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Fakat çalışmaya başladıktan daha sonra, Kurumca yetkilendirilen sıhhat hizmet sunucularının sıhhat heyetlerince yoluna uygun düzenlenecek raporlar ve desteği tıbbi dokümanların incelenmesi kararı, Kurum Sıhhat Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ila % 59 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) % 40 ila % 49 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında bu fıkra kararları uygulanır.”
Toplumsal Sigorta Süreçleri Yönetmeliği Süreksiz Unsur 14 kararı
“(1) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihtilk evvel 5434 sayılı Kanun kararlarına tabi olarak çalışmaya başlamış olup, çalışmaya başlamadan evvel ilgili mevzuatına nazaran alınmış ve en az %40 oranında özürlü olduklarını gösterir sıhhat konseyi raporu bulunanlar ile en az %40 oranında doğuştan özürlü olduklarını belgeleyenlerden aylık talep tarihinde Kanunun 4 üncü hususunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlara; en az 5400 gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş ya da emekli keseneği ödenmiş olması kaydıyla, istekleri halinde bu unsur kararları temel alınarak yaşlılık aylığı bağlanır. Lakin çalışmaya başladıktan daha sonra, Kurumca yetkilendirilen sıhhat hizmet sunucularının sıhhat heyetlerince tarzına uygun düzenlenecek raporlar ve desteği tıbbi dokümanların incelenmesi kararı, Kurum Sıhhat Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) Yüzde 50 ila %59 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 5760,
b) Yüzde 40 ila %49 içinde olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 6480,
gün uzun vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması kaydıyla, haklarında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kararları de dahil 5434 sayılı Kanun kararlarına bakılırsa süreç yapılır. (Ek cümle:RG-18/8/2021-31572) bu türlü aylık bağlanacak sigortalıların, aylık talep tarihinde Kanunun 4 üncü unsurunun birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olmaları kuralı aranmaz.”