Avrupa’nın Schengen vizesi açmazı: ‘Arkasında siyaset var; insan haklarına ters görünüm çiziyor’

Adanali

Member
Avrupa ülkelerine yapılan vize müracaatlarında bekleme müddetleri ve ret oranları arttı. Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) Türk Kümesi üyesi ve TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Doğal Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komitesi Başkanlığını da yürüten Ziya Altunyaldız, Türk vatandaşlarının Avrupa Birliği üyesi ülkelere girişte yaşadığı meseleleri raporlaştırdı. ‘Schengen Bilgi Sistemi’nin Avrupa Kurulu Üye Devletlerince Siyasi Saikli Yaptırım Olarak Berbata Kullanılması’ başlıklı rapor haziran ayının son haftasında yapılan AKPM Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi toplantısında kabul edildi.


Çavuşoğlu: ABD ve birtakım Batı ülkeleri randevu müddetini 1 yıl daha sonraya veriyor, bu planlı ve kasıtlı


Söz konusu rapora göre, 2014’te yüzde 4 olan Schengen vizesi müracaat reddinin süratle yükselerek 2020’de yüzde 12.7’ye çıktı. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne nazaran seyahat etme özgürlüğünün teminat altına alındığının altı çizilen raporda, fiyatların yüksekliği, daima tek girişli ve kısa periyodik vize basılması, müracaat müddetlerinin uzunluğu ve vizenin, gitme maksadı ortadan kalktıktan daha sonra basılması üzere sorunların altı çizildi. Toplumsal medyada da vize reddi alanların pek fazla reaksiyon gösterdiği görülürken, husus hakkındaki son açıklama Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’ndan geldi. Çavuşoğlu “Maalesef ABD ve kimi Batı ülkeleri, AB ve AB üyesi olmayan Batı ülkeleri vatandaşlarımıza randevu mühletini 1 yıl daha sonraya, 6 ay, 7 ay, 8 ay daha sonraya veriyorlar. Birebir biçimde ret oranını da yükselttiler. Artık bu, planlı ve kasıtlı” sözlerini kullanarak gerekli uyarıyı yapacaklarını ve karşı önlem alacaklarını deklare etti.

Birkaç saat önce @NorwayinTurkey’den vize reddimin itirazına yapmış olduğum başvurunun da reddedildiğine dair bir mail geldi. Müsaadenizle kendileriyle paylaştığım tüm belgeleri isim isim buraya yazacağım. Daha ne beklediklerini bize açıklarlarsa biz de öğrenmiş oluruz.

— Furkan Kılıç (@furkankilicdev) August 15, 2022



Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Lideri Firuz Bağlıkaya ise Schengen vizesi müracaatlarında yaşanan külfetlerin seyahat acentelerinin üzerlerindeki yükün daha da artmasına yol açtığını belirterek, “Seyahat acentelerimizin ticari faaliyetlerini olumsuz etkileyen bu sorun, çeşitlerde iptallere kadar varan sonuçlar yaratmaktadır” ifadelerini kullandı.


Peki, Türkiye’de ne vakit vize süreci işlemeye başladı? Türkiye’nin kurucu üyelerinden biri olduğu Avrupa Konseyi’nde, 1957’de imzalanan ‘Avrupa Kurulu Üyesi Ülkeler içinde Şahısların Deveran Koşulları’ adlı mutabakatla kurulun üye ülkeleri vizesiz seyahat edebiliyordu. Fakat, bu muahede Almanya tarafınca 1980 yılının Temmuz ayında ‘iltica hakkını berbata kullanmak’ nedeni öne sürülerek askıya alındı. 12 Eylül 1980’de Türkiye’de yapılan darbenin akabinde Almanya’nın bu sonucunı başka Avrupa ülkeleri izledi. Göç Yönetimi Başkanlığı’nın bilgilerine bakılırsa mevcut durumda, Türkiye 91 ülkeye vize uygulamıyor. Türk vatandaşları ise 100’ün üzerinde ülkeye vizesiz ya da kapıda vize alarak gidebiliyor. Türkiye ile AB içinde 2016’da yürürlüğe giren Türkiye-AB Geri Kabul Mutabakatı ile eş vakitli olarak başlatılan Vize Serbestisi Diyaloğu halihazırda askıya alınmış durumda.


Avrupa Birliği vize vereceği Ruslarda ‘daha seçici’ davranacak


Öte yandan, Birleşik Krallık ve İrlanda hariç tüm AB üyesi ülkeler için geçerli olan Schengen vizesi yalnızca Türkiye vatandaşlarına sorun çıkarmıyor. Rusya’nın Ukrayna’daki özel askeri operasyonu bağlamında ülkeyi gaye alan yaptırım atılımlarına Schengen vizesi de dahil oldu. AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi Josep Borrell bahis hakkında yaptığı açıklamada Ruslara verilecek olan vizelerde ‘daha seçici’ olmaları gerektiğini söz etti ve önde gelen Rus iş insanlarının AB’ye girmesine müsaade verilmemesini savundu.


Danimarka: Rusların tatillerini Avrupa’da geçirmelerine müsaade verilmemeli


Mevcut durumda Finlandiya verilecek vize sayısı kıymetli ölçüde azaltılacağını duyurdu; Letonya, Rusya ile hudut bölgelerinde yaşayan vatandaşların karşılıklı ziyaretlerini kolaylaştıran muahedeyi feshetti. Estonya, daha evvel ülke tarafınca Schengen vizesi verilen Rusya vatandaşlarına sonlarını kapatma sonucu aldı. Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Piotr Wawryzk, Rusya vatandaşlarına turist vizesi verilmesini yasaklayacak bir ‘konsept’ üzerinde çalıştıklarını söylemiş oldu. Danimarka Dışişleri Bakanı Jeppe Kofod, “Artık Rusların tatillerini Avrupa’da geçirmelerine müsaade verilmemeli. AB üye ülkelerinin geri kalanının bunu desteklemesini umuyoruz” diye konuştu.


Avrupa Birliği ve Global Araştırmalar Derneği (ABKAD) Lider Yardımcısı Can Baydarol Sputnik’e Türk ve Rus vatandaşlarına sirayet eden kelam konusu durumun niçinlerini kıymetlendirdi. Yurtdışı cinsleri da düzenleyen Sail’n Fly Turizm’in sahibi Cahit Burak Korel ise yaşanan zorlukları aktardı.


‘Arkasında siyaset var’: Türk vatandaşlarına Schengen vizesinde niye sorun çıkarılıyor?


Bu durumun ardında ‘siyaset’ olduğuna dikkat çeken Baydarol, niçinleri ise şöyle sıraladı:

“Durumların ardında biraz siyaset var. Türkiye’nin Rusya ile yakınlaşması, Türkiye’ye fazlaca sayıda mülteci gelmesi, mültecilerin bir kısmının Türkiye’ye konut sahibi olmak suretiyle vatandaşlığa geçmeleri ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıymış üzere yola çıkıp Avrupa’ya sığınmacı olarak gitmeleri üzere bir durumu gözlemliyoruz. Buna pürüz olmaya çalışıyorlar. Varsayım ediyorum ki, Türkiye’de bozulan ekonomik şartları dikkate alıyorlar. Şu anda bilhassa gençler, bu ekonomik şartlarda geleceklerini görmedikleri için Avrupa’ya gitme düşüncesindeler. Bu da bir öteki faktör olarak karşımıza çıkıyor. bununla birlikte Avrupa Birliği ülkeleriyle konsolosluklar, Dışişleri Bakanlığı içinde büyük bir uyum eksikliği olduğu niyetindeyim. Zira havaalanlarının durumu ortada. ‘Türkiye’de personel getirelim, onlar havalimanlarında çalışsın’ diye baktılar. Lakin bu talep hiç bir biçimde yerine getirilmedi zira vize olmayınca nasıl gidip çalışacaklar.”

‘İş insanları fuara gitmek istiyor lakin gidemiyor, bunu Gümrük Birliği’ne alışılmamış olarak kıymetlendirmek de mümkün’


Kovid-19 tedbirleriyle başlayan tedarik zincirinin kırılması sorununun, vize verilmemesiyle katlandığını belirten Baydarol “Çok mantıksız olan diğer bir tarafı var. Kovid sürecinde ve daha sonrasında en hayli tartışılan mevzu tedarik zincirlerinin kırılması. Tedarik zincirinin ayakta kalması için de doğu ile batı içinde daima olarak bir mal hareketliliği kelam konusu olması gerekiyor. Rusya-Ukrayna savaşı kuzey çizgisinin kapanmasına yol açtı. Bu durumda da ister istemez tüm yollar Türkiye üzerinden geçiyor. Bu malları TIR sürücüleri taşıyor. TIR sürücüleri de vize alamama meselesiyle karşı karşıya kalıyor. TIR sürücülerine vize vermediğiniz vakit kendi elinizle kendi tedarik zincirinizi kısıtlar hale geliyorsunuz, bozulmasına yol açıyorsunuz. Keza öbür bir sorun Türk iş insanları için kelam konusu. İş insanları fuara gitmek istiyor ama malları gidiyor, kendileri gidemiyor. ötürüsıyla Gümrük Birliği’ne karşıt olarak bunu ‘ticareti önleyici faaliyet’ olarak bunu pahalandırmak mümkün” dedi.


‘Vize için verilen para ret aldığınızda iade edilmiyor, kendi konsolosluklarını Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına finanse ettirtiyorlar’


Vize başvurusu için verilen paranın ret halinde iade edilmemesine dikkat çeken Baydarol “Bir öteki rezalet de kazayla randevu alabilirseniz vize başvurusu için para veriyorsunuz. Bu para vizeniz reddedildiğinde iade edilmiyor. bu türlü de kendi konsolosluklarını bir manada Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına finanse ettirtiyorlar. Alt alta yazdığımızda gerçekten olmaması gereken bir durumla karşı karşıyayız. bir daha biliyoruz ki, neredeyse 10 yıldır Türkiye ile AB içinde Schengen vizesinin kaldırılmasına yönelik müzakereler sürüyordu. Türkiye’nin yerine getirmesi gereken 70 küsür husus vardı, son 1-2 hususa gelindi ve müzakereler askıda kaldı. Bu da ilerlememenin bir öteki sebebi, öne sürülen nedeni olarak karşımıza çıktı. Avrupa Birliği ülkeleri Türkiye ile sıkıntıları aşmak için seçimleri bekliyor. Bu da bir sır değil. Türkiye tersliğinden fazla Erdoğan aksiliğinin Avrupa’da hayli gelişmiş olduğunu söylemek mümkün” diye konuştu.


Ruslara vize mahzuru: ‘Giderek insan haklarına muhalif bir Avrupa manzarası çiziliyor’


Finlandiya ve Estonya üzere Avrupa Birliği üyelerinin Rus vatandaşlarına getirdiği vize mahzurunu de kıymetlendiren Baydarol “Avrupa’da maalesef giderek artan bir ırkçılık var, bunu da söylemek lazım. ‘Bazı Ruslara vize verelim, kimilerine vermeyelim’ demek kadar saçma bir siyaset olamaz. Giderek insan haklarına karşıt bir Avrupa imgesine yanlışsız gidiyor. Umarım bu sıkıntılar bir an evvel çözülür. Zira giderek dünya şartları fazlaca da güzel olmayan bir noktaya gerçek bizi sürüklüyor” sözlerini kullandı.


‘Ailesiyle Hollanda’ya seyahat etmek isteyen ve Türkiye’de heyeti bir nizamı olan kişi ret aldı, öne sürülen nedeni geri dönüşleri ile ilgili şüphe’


Yurtdışı tipleri da düzenleyen Sail’n Fly Turizm’in sahibi Cahit Burak Korel, halihazırda kendilerinin vize müracaatlarında çabucak hemen ret almadıklarını söyleyerek “Fakat bilhassa münferit müracaatlarda ret alındığı ile ilgili duyumlarımız var. Birinci elden, şahit olduğumuz beşerler var. Konseyi bir tertibi olan, ailesiyle Hollanda’ya seyahat etmek isteyen bir tanıdığımız ret aldı. Münasebet olarak, geri dönüşleri ile ilgili kuşku uyandırdıkları için ret vermişler. Ailecek oraya gidip geri dönmeyecekleri ile ilgili kuşku uyandırmışlar ki bu beşerler onlarca yıldır endüstride şurası büyük bir işyerinde faaliyet gösteren, burada konseyi bir tertibi olan bir aileler” dedi ve ekledi:


‘Biz artık seyahat tarihi 2 aydan kısa müddette olandan vize başvurusu almıyoruz ve çeşit satmıyoruz’


“Bizden çeşit alan bir konuğumuza İtalya’dan randevu alındı. Randevu günü 18 Temmuz’du, randevusuna gitti. sonrasındasında geliri ile ilgili ek evrak istendi. Kendisi bu evrakları da verdi, tıbbın başladığı gün vizesinin çıkıp çıkmadığı belirli oldu. 2 gün daha sonra çeşidine gidebildi. Şayet çıkmasaydı vize, tipine katılamayacaktı ve parası yanacaktı, 800 euroluk bir kaybı olacaktı. Burada hem biz çeşit acentaları hem operatörler birebir vakitte yolcular epeyce büyük bir gerilim ve baskı altındayız. Bu sebeple biz artık seyahat tarihi 2 aydan kısa müddette olandan vize başvurusu almıyoruz ve cins satmıyoruz şayet vizesi yoksa.”


‘Vizelerin sonuçlanmasında büyük bir sorun var, tek sorun ret almak değil, daima ek evrak isteniyor’


Tek sorunun vize müracaatlarının reddedilmesi olmadığını aktaran Korel “Sürekli ilave evrak isteniyor. Biz standart tüm evrakları hazırlıyoruz, her şeyi eksiksiz koyuyoruz. Hem gerekli gereksiz ilave evrak isteniyor hem vize müracaatları belirtilen mühletin fazlaca üzerinde sonuçlanıyor. Vizelerin sonuçlanmasında büyük bir sorun var, tek sorun ret almak değil. Öbür yandan empati yaparak düşündüğümüzde, şu anda ülkeden büyük bir beyin göçü var. Beşerler yurtdışına gidebilmek için her türlü şeyi deniyorlar. Meksika’da ABD’ye iltica eden Türkler öyküsü de gerçek. Biz örneğin daha evvel hiç bir ülkeye gitmemiş, girdisi-çıktısı, hiç bir vizesi olmayan insanlara Meksika çeşidi satışı yapmıyoruz. Bunu kaldırdık. Zira esasen Meksika da bu biçim pasaportluları geri çeviriyor. Beşerler her şeyi deniyor. Kimisi paket tıp alarak yurtdışına çıkmaya çalışıyor kimisi gittiği ülkede bir biçimde kalmaya çalışıyor. Turistik emellerle seyahati paravan olarak kullanarak yurtdışına gitmek hayli revaçta. Bundan dolayı da bu devletler tedbirlerini artırmış durumdalar. Vize süreçlerinin uzaması ve sıkılaşmasının biraz bununla alakalı. Kaçak belirli bir oranın üzerine çıktığı vakit, art planda belirli bir parametreleri var, bunun haricinde bir grup aktivite olduğu vakit kısıtlıyorlar, geciktiriyorlar, reddediyorlar” diye konuştu.
 
Üst