Aile yardımı ödeneği ile ilgili bilinmesi gereken kritik bilgiler (1)
Bugünkü yazımızda birfazlaca kamu kurumunda bakılırsav yapan kamu personeline ödenen aile yardımı ödeneğindeki yanlışlıklarla ilgili hem okuyucularımızı aynı zamanda kamu kurumlarını bilgilendirmek istiyoruz. Bu niçinle aile yardımı ödeneğinin ödenmesindeki özellikli durumları maddeler halinde okuyucularımızla paylaşmak istiyoruz.
1- Askerde olan çocuklar için aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Devlet memuru olarak çalışan ve 24 yaşındaki çocuğu askere giden bir personelin bu çocuktan ötürü aile yardımı ödeneği alıp almayacağını hususunda şunları söyleyebiliriz.
657 sayılı Kanun’un aile yardımı ödeneğini düzenleyen ilgili maddelerinde 25 yaşını doldurmayan çocukları askere giden memurlara aile yardımı ödeneği verilmesini engelleyen bir husus bulunmamaktadır. Ayrıca, bu konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı’nın 17.04.2010 tarihindeki yazısı da aynı mahiyette olduğundan devlet memurlarının 25 yaşını doldurmayan çocuklarından askerde olanlar için aile yardımı ödeneği verilecektir.
2- Üvey çocuk ve evlatlıklar için aile yardımı alınabilir mi?
657 sayılı Kanun’da devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için aile yardımı ödeneğinin verileceği hüküm altına alınmakla beraber üvey çocukla ilgili herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
Türk Dil Kurumu’nun yaptığı tanıma bakılırsa üvey evlat; karı kocanın her birine gore öbürünün ayrı bir eşinden dünyaya gelmiş olan evlattır.
Türk Medeni Kanunu’nda ise üvey çocukların tanımı yapılmamış, ancak, bu kanunun Üvey Çocuklar başlıklı 338’inci maddesinde; “Eşler, ergin olmayan üvey çocuklarına da özen ve ilgi göstermekle yükümlüdürler. Kendi çocuğu üzerinde velayeti kullanan eşe diğer eş uygun bir biçimde yardımcı olur; durum ve koşullar zorunlu kıldığı ölçüde çocuğun ihtiyaçları için onu temsil eder.” hükmüne yer verilmiştir. Ancak, evlat edinmeye ilişkin düzenlemelere Türk Medeni Kanunu’nda detaylı bir biçimde düzenlenmiş olup, üvey evlattan oldukça farklı bir husustur ve mirastan da yararlanabilmektedirler. Üvey çocukların ise bu biçimde bir hakkı yoktur.
Bu açıklamalar çerçevesinde hem üvey evlat aynı zamanda evlatlıklar için aile yardımı ödeneği yapılmalıdır. kimi zaman kamu kurumları üvey evlattan evlatlıkları anlayarak aile yardımı ödemesi yapmama yolunu tercih etmektedirler ki bu yanlış bir uygulamadır.
3- Aile yardımı ödeneğinin parasal tutarı ne kadardır?
Aile yardımı ödeneğinin iki unsuru olan eş ve çocuk için ödenen yardım tutarını şöyle açıklayabiliriz. Buna nazaran; eş için ödenecek yardım tutarı; 2273 x 0,235445 = 535,16 TL
Her bir çocuk için; 250 x 0,235445= 58,86 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 500 x 0,235445= 117,72 TL’dir. Devlet memurlarının maaş ödemelerinde esas alınan memur maaş katsayısı arttığında aile yardımı ödeneği tutarı da artmaktadır.
4- Engelli çocukların aile yardımında farklılık var mı?
Kamu personelinin mali haklarındaki artışı düzenleyen 6. dönem toplu sözleşme metninde; “İlgili mevzuat ve bu Toplu Sözleşme hükümleri uyarınca çocuklar için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine gore en az %40 engelli olan veya Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğe ekli 3 sayılı tabloya gore bu oran ve üzerine denk özel gereksinim durumu olan çocuklar için %50 artırımlı olarak ödenir.” ifadesine yer verilmiştir.
Buna gore, engelli her bir çocuk için; 375 x 0,235445= 88,29 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 750 x 0,235445= 176,58 TL’dir.
4- Öğrenimi sona eren çocuklar için aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Aile yardımı ödeneğinin memurların çocuklarına ödenmesinde esas alınan diğer şartların yanında 25 yaşının doldurulup doldurulmadığı da önemlidir. ötürüsıyla orta öğrenimi veya üniversiteyi bitiren çocukların yaş şartını taşımaları halinde bu ödemeden yaralanmalarına herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Ancak, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na nazaran 18 yaşını dolduran ve üniversiteyi kazanamayan erkek çocuklar, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından çıktığından, bunlar Genel Sağlık Sigortası primi ödemeden sigortalının sağlık yardımından faydalanamayacaklardır. ötürüsıyla bu çocuklar aile yardımı almakla beraber sağlık yardımından faydalanamazlar.
5- Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklara aile yardımı ödeneği verilir mi?
Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek haller başlıklı 206’ncı maddesinde; burs alan veya devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneğinin verilmeyeceği belirtilmiştir. Ancak 6. dönem toplu sözleşme metninde aksi yönde ifadeye yer verildiği için toplu sözleşme hükmü esas alınacaktır.
Buna nazaran, 6. dönem toplu sözleşme metninde; burs alan veya devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmesi başlığı altında şu ifadelere yer verilmiştir: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesi ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 153’üncü maddesi uyarınca çocuk için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, burs alan veya devletçe okutulan çocuklardan anılan kanunlarda bu ödeneğin verilmesine ilişkin diğer şartları taşıyanlar için de aynı usul ve esaslar dahilinde ödenir.
6- Yetim aylığı alan çocuklar için aile yardımı alınabilir mi?
Memur olan eşin vefat etmesi niçiniyle çocukların yetim aylığı alması halinde aile yardımı ödemesi yapılıp yapılamayacağı hususunda şunları söyleyebiliriz.
657 sayılı Kanun’un 202 ve 206’ncı maddelerinde hangi hallerde çocuk yardımı alınacağı ve bu ödemenin kesileceği açıkça belirtilmiştir. Çocuklar için ödenen çocuk yardımının kesileceği haller içinde yetim aylığı almamak diye bir şarta yer verilmemiştir. Bu niçinle yetim aylığı alan çocuklar için de aile yardımı ödeneği verilecektir.
7- Geriye dönük aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Kamu personelinin mali haklarındaki artışı düzenleyen 6. dönem toplu sözleşme metninde; “Aile yardımından yararlanılabilecek eş ve çocuk durumunda meydana gelen değişiklikleri ondan sonrasındaki tarihlerde bildiren personele, ilgili mevzuatı uyarınca aile yardımı ödeneği verilmesi koşullarının mevcut olması ve 01/10/2021 tarihindilk öncesine taşmaması kaydıyla, anılan bildirime dayanılarak aile yardımı ödeneğinden yararlanabileceği tarihtilk önceki üç aya kadar olan dönem için de aile yardımı ödenekleri verilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm çerçevesinde geriye yönelik aile yardımı yapılabilmektedir.
Bugünkü yazımızda birfazlaca kamu kurumunda bakılırsav yapan kamu personeline ödenen aile yardımı ödeneğindeki yanlışlıklarla ilgili hem okuyucularımızı aynı zamanda kamu kurumlarını bilgilendirmek istiyoruz. Bu niçinle aile yardımı ödeneğinin ödenmesindeki özellikli durumları maddeler halinde okuyucularımızla paylaşmak istiyoruz.
1- Askerde olan çocuklar için aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Devlet memuru olarak çalışan ve 24 yaşındaki çocuğu askere giden bir personelin bu çocuktan ötürü aile yardımı ödeneği alıp almayacağını hususunda şunları söyleyebiliriz.
657 sayılı Kanun’un aile yardımı ödeneğini düzenleyen ilgili maddelerinde 25 yaşını doldurmayan çocukları askere giden memurlara aile yardımı ödeneği verilmesini engelleyen bir husus bulunmamaktadır. Ayrıca, bu konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı’nın 17.04.2010 tarihindeki yazısı da aynı mahiyette olduğundan devlet memurlarının 25 yaşını doldurmayan çocuklarından askerde olanlar için aile yardımı ödeneği verilecektir.
2- Üvey çocuk ve evlatlıklar için aile yardımı alınabilir mi?
657 sayılı Kanun’da devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için aile yardımı ödeneğinin verileceği hüküm altına alınmakla beraber üvey çocukla ilgili herhangi bir açıklama yapılmamıştır.
Türk Dil Kurumu’nun yaptığı tanıma bakılırsa üvey evlat; karı kocanın her birine gore öbürünün ayrı bir eşinden dünyaya gelmiş olan evlattır.
Türk Medeni Kanunu’nda ise üvey çocukların tanımı yapılmamış, ancak, bu kanunun Üvey Çocuklar başlıklı 338’inci maddesinde; “Eşler, ergin olmayan üvey çocuklarına da özen ve ilgi göstermekle yükümlüdürler. Kendi çocuğu üzerinde velayeti kullanan eşe diğer eş uygun bir biçimde yardımcı olur; durum ve koşullar zorunlu kıldığı ölçüde çocuğun ihtiyaçları için onu temsil eder.” hükmüne yer verilmiştir. Ancak, evlat edinmeye ilişkin düzenlemelere Türk Medeni Kanunu’nda detaylı bir biçimde düzenlenmiş olup, üvey evlattan oldukça farklı bir husustur ve mirastan da yararlanabilmektedirler. Üvey çocukların ise bu biçimde bir hakkı yoktur.
Bu açıklamalar çerçevesinde hem üvey evlat aynı zamanda evlatlıklar için aile yardımı ödeneği yapılmalıdır. kimi zaman kamu kurumları üvey evlattan evlatlıkları anlayarak aile yardımı ödemesi yapmama yolunu tercih etmektedirler ki bu yanlış bir uygulamadır.
3- Aile yardımı ödeneğinin parasal tutarı ne kadardır?
Aile yardımı ödeneğinin iki unsuru olan eş ve çocuk için ödenen yardım tutarını şöyle açıklayabiliriz. Buna nazaran; eş için ödenecek yardım tutarı; 2273 x 0,235445 = 535,16 TL
Her bir çocuk için; 250 x 0,235445= 58,86 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 500 x 0,235445= 117,72 TL’dir. Devlet memurlarının maaş ödemelerinde esas alınan memur maaş katsayısı arttığında aile yardımı ödeneği tutarı da artmaktadır.
4- Engelli çocukların aile yardımında farklılık var mı?
Kamu personelinin mali haklarındaki artışı düzenleyen 6. dönem toplu sözleşme metninde; “İlgili mevzuat ve bu Toplu Sözleşme hükümleri uyarınca çocuklar için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik hükümlerine gore en az %40 engelli olan veya Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliğe ekli 3 sayılı tabloya gore bu oran ve üzerine denk özel gereksinim durumu olan çocuklar için %50 artırımlı olarak ödenir.” ifadesine yer verilmiştir.
Buna gore, engelli her bir çocuk için; 375 x 0,235445= 88,29 TL, Çocuk 0-6 yaş grubunda ise; 750 x 0,235445= 176,58 TL’dir.
4- Öğrenimi sona eren çocuklar için aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Aile yardımı ödeneğinin memurların çocuklarına ödenmesinde esas alınan diğer şartların yanında 25 yaşının doldurulup doldurulmadığı da önemlidir. ötürüsıyla orta öğrenimi veya üniversiteyi bitiren çocukların yaş şartını taşımaları halinde bu ödemeden yaralanmalarına herhangi bir engel bulunmamaktadır.
Ancak, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na nazaran 18 yaşını dolduran ve üniversiteyi kazanamayan erkek çocuklar, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından çıktığından, bunlar Genel Sağlık Sigortası primi ödemeden sigortalının sağlık yardımından faydalanamayacaklardır. ötürüsıyla bu çocuklar aile yardımı almakla beraber sağlık yardımından faydalanamazlar.
5- Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklara aile yardımı ödeneği verilir mi?
Çocuk için aile yardımı ödeneği verilmeyecek haller başlıklı 206’ncı maddesinde; burs alan veya devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneğinin verilmeyeceği belirtilmiştir. Ancak 6. dönem toplu sözleşme metninde aksi yönde ifadeye yer verildiği için toplu sözleşme hükmü esas alınacaktır.
Buna nazaran, 6. dönem toplu sözleşme metninde; burs alan veya devletçe okutulan çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmesi başlığı altında şu ifadelere yer verilmiştir: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesi ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 153’üncü maddesi uyarınca çocuk için verilmekte olan aile yardımı ödeneği, burs alan veya devletçe okutulan çocuklardan anılan kanunlarda bu ödeneğin verilmesine ilişkin diğer şartları taşıyanlar için de aynı usul ve esaslar dahilinde ödenir.
6- Yetim aylığı alan çocuklar için aile yardımı alınabilir mi?
Memur olan eşin vefat etmesi niçiniyle çocukların yetim aylığı alması halinde aile yardımı ödemesi yapılıp yapılamayacağı hususunda şunları söyleyebiliriz.
657 sayılı Kanun’un 202 ve 206’ncı maddelerinde hangi hallerde çocuk yardımı alınacağı ve bu ödemenin kesileceği açıkça belirtilmiştir. Çocuklar için ödenen çocuk yardımının kesileceği haller içinde yetim aylığı almamak diye bir şarta yer verilmemiştir. Bu niçinle yetim aylığı alan çocuklar için de aile yardımı ödeneği verilecektir.
7- Geriye dönük aile yardımı ödeneği alınabilir mi?
Kamu personelinin mali haklarındaki artışı düzenleyen 6. dönem toplu sözleşme metninde; “Aile yardımından yararlanılabilecek eş ve çocuk durumunda meydana gelen değişiklikleri ondan sonrasındaki tarihlerde bildiren personele, ilgili mevzuatı uyarınca aile yardımı ödeneği verilmesi koşullarının mevcut olması ve 01/10/2021 tarihindilk öncesine taşmaması kaydıyla, anılan bildirime dayanılarak aile yardımı ödeneğinden yararlanabileceği tarihtilk önceki üç aya kadar olan dönem için de aile yardımı ödenekleri verilir.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm çerçevesinde geriye yönelik aile yardımı yapılabilmektedir.