Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyi, Sıhhat Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” düzenlemesi ve bu düzenlemeye imkan veren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğinin ilgili hususunun iptali için açılan davayı sonuçlandırdı.
İstemi reddeden Danıştay 2. Dairesinin sonucu onandı.
Danıştay 2. Dairesi “yaşam hakkıma” vurgu yaptı
Anayasa’nın 2, 5, 17 ve 56. unsurlarıyla şahıslara, yaşama, maddi ve manevi varlığını müdafaa ve geliştirme, ömrünü, vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürebilme hakkı tanındığı, Devlete de, her insanın maddi ve manevi varlığını geliştirmesi için gerekli kaideleri hazırlama, bireylerin hayatını vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürmesini sağlama nazaranvi verildiği, bireylerin maddi ve manevi varlıklarını geliştirebilmelerinin, memnun ve huzurlu olabilmelerinin en önemli kuralının, muhtaçlık duydukları anda sıhhat hizmetlerine ulaşıp muhtaçlık duydukları oranda bu hizmetlerden yararlanabilmeleri olduğunda kuşku yoktur.
Kamu hizmeti aktif ve verimli yürütülmelidir
Kamu hizmetinin aktif ve verimli biçimde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla ve bu kapsamda Devlet memurlarının atamalarını kurala bağlama, takım açıklarını kapatma, vatandaşın kamu hizmetlerinden yararlanma hakkını korurken, liyakatli çalışanı nazaranve getirme, buna göre planlar yaparak kanunlara uygun genel düzenleyici süreçler ihdas etme ile yükümlü olan davalı yönetimin; kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde, sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak, tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması emeliyle kamu faydası ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak, kamu yönetimini faal kılmak emeliyle yapmış olduğu dava konusu düzenlemede hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara terslik görülmemiştir.
“Stratejik personel” teriminin altında sıhhat hizmetlerinin aktif bir planlama sistemi kurmak yatmaktadır.
Stratejik işçinin eş durumu niçiniyle atanma taleplerinde, dava konusu Yönetmeliğin kapsamında bulunan stratejik işçi haricindeki öbür işçiye uygulanan ve üstte yer verilen kuralların uygulanmayacağının öngörülmesine ait düzenlemenin; Yönetmeliğin 4. hususunun 1. fıkrasının (m) bendinde yer alan “stratejik personel” teriminin ortaya çıkarılış gayesi olan, kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması maksadının gerçekleştirilmesine hizmet etmekte olması ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikte yer alan ayrışık düzenleme yapma yetkisi göz önüne alındığında, kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uygun bulunması karşısında, davacının eş durumu gözetilerek Bursa vilayetine atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddi yolunda tesis edilen süreçte hukuka karşıtlık görülmediği,
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Temel No: 2021/2237
Karar No: 2022/502
TEMYİZ EDENLER: I- (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVALILAR) : 1- …
2- …Bakanlığı
VEKİLLERİ : …
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay İkinci Dairesinin 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucunın, davacı tarafınca temele ve yargılama masrafına; davalı yönetimler tarafınca vekalet fiyatına ait kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Uzman hekim (Nöroloji) olarak vazife yapan davacı tarafınca, eş durumu gözetilerek Bursa’ya atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddine ait 71. Devir Devlet Hizmet Yükümlülüğü Kurası ve Eş Durumu Kıymetlendirme neticeleri’nın kendisiyle ilgili kısmının; 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 1. unsuru ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkranın; 26/03/2013 tarih ve 28599 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin (02/03/2018 tarih ve 30348 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile bu Yönetmeliğin ismi “Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği” biçiminde değiştirilmiştir.) 30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik, “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun 6. fıkrasında yer alan ”beşinci fıkrası” ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire sonucunın özeti:
Danıştay İkinci Dairesinin 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucuyla;
Anayasa’nın 56.; 3359 sayılı Sıhhat Hizmetleri Temel Kanunu’nun 3/1/(c), Ek 1 ve Ek 3.; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 2 ve 72.; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin (Genel Yönetmelik) 14, 28 ve Süreksiz 5. ve Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) 4/1/(m), 5/1/(f) ve 20. unsur kararlarının dava konusu sürecin tesis edildiği tarih prestijiyle yürürlükte bulunan hallerine yer verildikten daha sonra;
Genel Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkra tarafından;
Genel Yönetmeliğin 30/06/2014 tarih ve 2014/6578 sayılı Bakanlar Heyeti sonucuyla değişik “Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği” başlıklı 14. hususunun 1. fıkrasının (d) bendinde “memurun, kamu çalışanı olmayan eşinin, talep edilen yerde müracaat tarihi prestijiyle son iki yıl ortasında 360 gün toplumsal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi ismine yahut bir hizmet akdi ile patrona bağlı olarak çalışmış ve hala çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere atanacağı”nın karara bağlandığı,
01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 1. unsuru ile Genel Yönetmeliğin 14. unsuruna, “Genel sıhhat bakımından değeri haiz sıhhat çalışanı hakkında özel yönetmelikte düzenleme yapılması kaydıyla birinci fıkranın (d) bendi kararına ait farklı yöntem ve asıllar belirlenebilir.” cümlesinin son fıkra olarak eklenmesiyle, istisna getirilerek Sıhhat Bakanlığının, atama ve yer değiştirme yönetmeliğinde başka kurumlardan farklı düzenleme yapmasına imkan tanındığı,
Anayasa’nın 2, 5, 17 ve 56. hususlarıyla bireylere, yaşama, maddi ve manevi varlığını muhafaza ve geliştirme, ömrünü, vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürebilme hakkı tanındığı, Devlete de, her insanın maddi ve manevi varlığını geliştirmesi için gerekli kaideleri hazırlama, bireylerin ömrünü vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürmesini sağlama misyonu verildiği, bireylerin maddi ve manevi varlıklarını geliştirebilmelerinin, memnun ve huzurlu olabilmelerinin en önemli kuralının, muhtaçlık duydukları anda sıhhat hizmetlerine ulaşıp muhtaçlık duydukları oranda bu hizmetlerden yararlanabilmeleri olduğu,
Devlet için bir nazaranv, bireyler için de bir hak olan bu gayenin gerçekleştirilmesinde, bu haktan yararlanmayı zorlaştırıcı ya da zayıflatıcı düzenlemelerin Anayasa’ya karşıt olacağı,
Anayasa Mahkemesinin de, toplumsal hukuk devletinin; “sağlık hizmetlerinden bireylerin yeteri kadar yararlanmasını sağlayan devlet” olduğunu kararlarında vurgulamış ve bu durumun, “insan hak ve özgürlüklerine hürmet gösteren, şahısların huzur, refah ve memnunluk ortasında yaşamalarını teminat altına alan, kişi ile toplum içinde istikrar kuran, güçsüzleri kuvvetliler karşısında koruyarak toplumsal adaleti gerçekleştiren” devlet olmanın bir kararı olduğunu belirttiği,
Bu durumda; kamu hizmetinin faal ve verimli biçimde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla ve bu kapsamda Devlet memurlarının atamalarını kurala bağlama, takım açıklarını kapatma, vatandaşın kamu hizmetlerinden yararlanma hakkını korurken, liyakatli işçisi bakılırsave getirme, buna bakılırsa planlar yaparak kanunlara uygun genel düzenleyici süreçler ihdas etme ile yükümlü olan davalı yönetimin; kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde, sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak, tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması maksadıyla kamu faydası ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak, kamu yönetimini aktif kılmak maksadıyla yapmış olduğu dava konusu düzenlemede hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara karşıtlık görülmediği,
Yönetmeliğin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. unsurunun 6. fıkrasında yer alan “beşinci fıkrası” ibaresi istikametinden;
30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değiştirilen Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun 6. fıkrasında yer alan “Stratejik işçinin yer değiştirme taleplerinde bu hususun ikinci fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesi ile beşinci fıkrası uygulanmaz.” kararının, 02/03/2018 tarih ve 30348 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 13. unsuruyla yürürlükten kaldırıldığı tespit edildiğinden, bu isteme yönelik olarak davanın konusuz kaldığı; bu prestijle, davacının iptalini talep ettiği bu kısma ait düzenleme yürürlükte olmadığından, anılan düzenlemenin iptaline ait istem hakkında karar verilmesine yer bulunmadığı,
Ancak, dava konusu ferdi sürecin, tesis edildiği tarih prestijiyle yürürlükte olan mevzuat kararlarına göre irdeleneceği; ferdî sürecin tüm tüzel sonuçları ile bir arada ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan sürecin desteği olan düzenleyici sürecin daha sonradan yürürlükten kaldırılmasının, kelam konusu ferdî süreçle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına mani oluşturmayacağı,
Bireysel süreç tarafından;
Genel Yönetmeliğin 14. unsurunun sonuna 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile eklenen fıkra ile davalı yönetime, genel sıhhat bakımından ehemmiyeti haiz sıhhat çalışanının kamu bakılırsavlisi olmayan eşlerinden dolayı aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda genel yönetmelikten ayrışık düzenleme yapma ytesirinin verildiği,
Yönetmeliğin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun, 30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik altıncı fıkrası ile, stratejik işçinin kamu nazaranvlisi olmayan eşlerine bağlı olarak aile birliği mazereti niçiniyle yer değişikliği konusunda Genel Yönetmelikle verilen ayrışık düzenleme yapma ytesirinin kullanıldığı ve stratejik işçinin bu haktan yararlanamayacağının kural altına alındığı,
Stratejik çalışanın eş durumu niçiniyle atanma taleplerinde, dava konusu Yönetmeliğin kapsamında bulunan stratejik işçi haricindeki başka işçiye uygulanan ve üstte yer verilen kuralların uygulanmayacağının öngörülmesine ait düzenlemenin; Yönetmeliğin 4. unsurunun 1. fıkrasının (m) bendinde yer alan “stratejik personel” teriminin ortaya çıkarılış gayesi olan, kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde sıhhat hizmetlerinin aktif bir planlama sistemi uygulanarak tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması emelinin gerçekleştirilmesine hizmet etmekte olması ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikte yer alan ayrışık düzenleme yapma yetkisi göz önüne alındığında, kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uygun bulunması karşısında, davacının eş durumu gözetilerek Bursa vilayetine atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddi yolunda tesis edilen süreçte hukuka terslik görülmediği,
Davacı tarafınca, müracaat tarihinde yürürlükte olan yol ve asıllar çerçevesinde süreç tesis edilmesi gerektiği, buna bakılırsa eşinin Yönetmelikte aranan prim ödeme gün sayısı şartını sağladığı ileri sürülmekte ise de; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikle getirilen genel sıhhat bakımından kıymeti haiz sıhhat çalışanının kamu nazaranvlisi olmayan eşlerinden dolayı aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda Genel Yönetmelikten ayrışık düzenleme yapma ytesirinin 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle yürürlüğe girdiği ve özel Yönetmelikte bu doğrultuda stratejik işçiye yönelik olarak aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda kısıtlama getirildiği hususu göz önünde bulundurulduğunda davacının bu argümanına prestij edilmediği,
Diğer taraftan; dava konusu ferdî sürecin tüzel kontrolü yapılırken, ferdî sürecin desteği olan ve yürürlükten kalkan yahut uygulanma kabiliyeti bulunmayan düzenleyici sürecin hukuksal incelemesi yapılarak, bu düzenlemenin hukuka ve mevzuata karşıt olmadığı istikametinde tespitlerde bulunulması halinde, yürürlükten kalkmasına yahut uygulanma kabiliyetinin bulunmamasına bağlı olarak hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilen düzenleyici süreç niçiniyle, davalı yönetimin, davada haksız çıkan taraf olarak kabulüyle yargılama masraflarından sorumlu tutulmasına imkan bulunmadığı kararına varıldığı sebebi öne sürülerek,
01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkra ile kişisel süreç tarafından davanın reddine; öbür dava konusu Bakanlık düzenlemesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına, sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine bakılırsa duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN SAVLARI:
Davacı tarafınca, Daire sonucunın Anayasa ve İnsan Hakları Kozmik Beyannamesi uyarınca aile birliğinin korunmasına ait himayeyi ortadan kaldırdığından hukuka ters olduğu; Genel Yönetmelik ile Sıhhat Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde öbür kurumlardan farklı düzenleme yapmasına imkan tanındığı biçimde, Sıhhat Bakanlığının, ortasında bulunduğu stratejik işçi için aile birliğinin sağlanmasını maniler biçimde kural sevk ettiği, bunun eşitlik unsuruna muhalif olduğu; eşi kamuda çalışan doktor aile durumu mazeretinden yararlanabilir iken, eşi özel bölümde çalışanın bu haktan istifade edemediği; 20/6. unsurda yer alan “beşinci fıkrası” ibaresi hakkında karar verilmesine yer olmadığı (KVYO) sonucu verilerek karar kurulmadığı, fakat idari süreçlerin iptal talepleri için konuldukları tarih prestijiyle hukuka uygunluk irdelemesinin yapılması ve karara bağlanmasının gerektiği; Sıhhat Bakanlığı hizmet planlamasının, yalnızca doktorlara ek yükümlülükler getirmek suretiyle çözülmesinin hukuken himaye görmemesi gerektiği; müracaat tarihi prestijiyle yürürlükte olmayan karara dayalı olarak talebinin reddinin hukuka uygun olmadığı; KVYO sonucu sebebiyle davalı yönetimin davada haksız çıkan taraf olarak kabul edilmeyerek yargılama masrafından sorumlu tutulmamasında ve tesisine sebep olmadığı bir düzenleyici sürecin yürürlükten kaldırılması sebebiyle sürecin külfetlerine katlanmasının hakkaniyet prensibine de terslik teşkil ettiği,
Davalı yönetim tarafınca; Daire sonucunın Cumhurbaşkanlığı ismine duruşmasız davalar için belirlenen fiyat tarifesi üzerinden hükmedilen vekalet fiyatı istikametinden hukuka uygun olmadığı; Başbakanlık Hukuk Hizmetleri Başkanlığının 23/01/2017 tarihindeki yazısı ile bu davanın takibinin Bakanlıklarınca yapılmasının talimatlandırıldığı, bu konunun birinci savunmaları ekinde evraka intikal ettirildiği, belgeye sundukları savunmaların Bakanlık ve Başbakanlık ismine yapıldığının açıklandıği, duruşma davetiyesinde de “Cumhurbaşkanlığı (Kapanan Başbakanlık) ve Sıhhat Bakanlığı” vekili olarak Bakanlık vekilinin duruşmaya davet edildiği, bu sebeple duruşmaya iştirak eden Bakanlık vekilinin beraberinde Cumhurbaşkanlığı vekili sıfatını haiz olduğu, duruşmada bu vekilin Cumhurbaşkanlığı ismine da duruşmaya iştirak ettiğinden duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı oranında vekalet fiyatına hükmedilmesine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafınca, savunma verilmemiştir.
Davalı yönetimler tarafınca, davacının temyiz isteminin reddiyle sonucun davacının temyizine ait kısmının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Daire sonucunın, yönetimler lehine hükmedilen vekalet fiyatına ait kısmının düzeltilerek, temyize mevzu öbür kısımlarının motamot onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten daha sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin son kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan;
“a) bakılırsav ve yetki haricinde bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka alışılmamış karar verilmesi,
c) Yordam kararlarının uygulanmasında sonucu etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Dayandığı hukukî niçinler ve öne sürülen sebebi üstte açıklanan Danıştay İkinci Dairesi sonucu aslı ve yargılama masrafının davacı üzerinde bırakılmasına ait kısmı tarafından, birebir münasebet ile Heyetimizce da uygun bulunmuş olup davacı tarafınca temyiz dilekçesinde ileri sürülen argümanlar, sonucun bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Daire sonucunın vekalet fiyatına ait kısmına gelince;
2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. hususunun 1. fıkrasının (b) bendinde; temyiz incelemesi sonunda Danıştayın, kararda bir daha yargılama yapılmasına gereksinim duyulmayan maddi yanılgılar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik yahut yanlışlıklar var ise sonucu düzelterek onayacağı kararına yer verilmiştir.
2021 yılı Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi’nin “Danıştayda, bölge yönetim, yönetim ve vergi mahkemelerinde görülen dava ve işlerde ücret” başlıklı 15. hususunun 1. fıkrasında; “Danıştayda birinci derecede yahut duruşmalı olarak temyiz yoluyla görülen dava ve işlerde, idari ve vergi dava daireleri genel şuraları ile dava dairelerinde, bölge yönetim, yönetim ve vergi mahkemelerinde birinci savunma dilekçesi mühletinin bitimine kadar uyuşmazlığın feragat ya da kabul niçinleriyle ortadan kalkması yahut bu niçinlerle davanın reddine karar verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı fiyatın yarısına, öbür durumlarda tamamına hükmedilir.” kuralı yer almış, Tarife’nin ‘İkinci Kısım-İkinci Bölüm’ünün 20. sırasında; Danıştay’da birinci derece görülen davalar için ödenecek fiyat duruşmasız ise (a) bendine nazaran 3.600,00-TL, duruşmalı ise (b) bendine göre 5.940,00-TL olarak belirlenmiştir.
659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu Yönetimleri ve Özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait Kanun Kararında Kararname’nin 7. hususunun dava tarihinde yürürlükteki halinde; birden çok yönetimin taraf olduğu Bakanlar Heyeti kararları ve düzenleyici süreçlerle ilgili açılan ve Başbakanlığın da taraf olduğu davalardan Başbakanlıkça bu konuda takip yetkisi verilenlerin hem de Başbakanlığın da vekili sıfatıyla, takip yetkisi verilen ilgili yönetim hukuk ünitesince takip ve müdafaa edilebileceği düzenlenmiştir.
Temyize husus kararda, davacı aleyhine, sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine bakılırsa duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine hükmedilmiştir.
Dava evrakının incelenmesinden; (kapanan) Başbakanlıkça, 659 sayılı KHK’nın anılan 7. unsuru uyarınca, bu davanın yönetimleriyle birlikte Başbakanlığın da vekili sıfatıyla Sıhhat Bakanlığı hukuk ünitesindeki davayı temsile yetkili olanlarca takip ve müdafaa edilmesinin uygun görüldüğü ve davanın görülmesi sırasında verilecek kararlarda ve yapılacak tebligatlarda bu konunun dikkate alınması konusundaki … tarih ve … sayılı yazının 01/02/2017 tarihinde dava belgesine sunulduğu; yargılama etaplarında -duruşma tebligatı hariç- davalı yönetimlerin tebligatlarının yalnızca Sıhhat Bakanlığına yapıldığı, davalı yönetimlerin müşterek savunmalarının da Sıhhat Bakanlığı vekilince yapıldığı, yalnızca duruşma tarihinin bildirildiği tebligatın Cumhurbaşkanlığına ve Sıhhat Bakanlığına başka farklı yapıldığı lakin Sıhhat Bakanlığına yapılan tebligatta Sıhhat Bakanlığı hukuk ünitesindeki davayı temsile yetkili vekilin “Cumhurbaşkanlığı (Kapanan Başbakanlık) ve Sıhhat Bakanlığı vekili” olarak açıklandıği; ıslak imzalı duruşma ve görüşme tutanağında, duruşmaya davalı vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldiğine ait kayda yer verildiği ve Cumhurbaşkanlığı vekilinin duruşmaya gelmediğine ait ayrıyeten bir kayıt bulunmadığı biçimde Daire sonucunda duruşmaya davalı Sıhhat Bakanlığı vekilinin geldiği, davalı Cumhurbaşkanlığını temsilen gelen olmadığı görüldüğü belirtilerek karar kurulduğu görülmektedir.
Bu durumda, Bakanlık vekilinin beraberinde Cumhurbaşkanlığı vekili sıfatını haiz olduğu, yargılama etaplarında müşterek savunmanın Bakanlık vekilince yapıldığı ve duruşmada da Bakanlık vekilin Cumhurbaşkanlığı ismine da duruşmaya iştirak ettiği anlaşıldığından, davalı yönetimler lehine duruşmalı davalar için belirlenen vekalet fiyatının davalı yönetimler içinde ayrıma tabi tutulmaksızın bütünüyle hükmedilmesi gerekir iken, tarza karşıt olarak duruşmaya katılan ve katılmayan yönetim ayrımına gidilerek başka ayrı vekalet fiyatı belirlenerek karar kurulmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu prestijle, davalı yönetimler lehine yanlışlı hükmedilen vekalet fiyatının bir daha yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşıldığından, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. unsurunun 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca; temyize bahis sonucun 6. sayfasındaki “davalı Sıhhat Bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldikleri, davalı Cumhurbaşkanlığını temsilen gelen olmadığı” kısmının, “davalılar vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldiği”; karar fıkrasındaki, “sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine göre duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine,” kısmının, “sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine göre duruşmalı davalar için belirlenen 5.940,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetimlere verilmesine,” halinde düzeltilmesi gerekmektedir.
KARAR kararı:
Açıklanan niçinlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Üstte özetlenen münasebetle kısmen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın reddine yönelik Danıştay İkinci Dairesinin temyize husus 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucunın, üstte açıklandıği biçimde düzeltilerek ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 17/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
İstemi reddeden Danıştay 2. Dairesinin sonucu onandı.
Danıştay 2. Dairesi “yaşam hakkıma” vurgu yaptı
Anayasa’nın 2, 5, 17 ve 56. unsurlarıyla şahıslara, yaşama, maddi ve manevi varlığını müdafaa ve geliştirme, ömrünü, vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürebilme hakkı tanındığı, Devlete de, her insanın maddi ve manevi varlığını geliştirmesi için gerekli kaideleri hazırlama, bireylerin hayatını vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürmesini sağlama nazaranvi verildiği, bireylerin maddi ve manevi varlıklarını geliştirebilmelerinin, memnun ve huzurlu olabilmelerinin en önemli kuralının, muhtaçlık duydukları anda sıhhat hizmetlerine ulaşıp muhtaçlık duydukları oranda bu hizmetlerden yararlanabilmeleri olduğunda kuşku yoktur.
Kamu hizmeti aktif ve verimli yürütülmelidir
Kamu hizmetinin aktif ve verimli biçimde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla ve bu kapsamda Devlet memurlarının atamalarını kurala bağlama, takım açıklarını kapatma, vatandaşın kamu hizmetlerinden yararlanma hakkını korurken, liyakatli çalışanı nazaranve getirme, buna göre planlar yaparak kanunlara uygun genel düzenleyici süreçler ihdas etme ile yükümlü olan davalı yönetimin; kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde, sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak, tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması emeliyle kamu faydası ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak, kamu yönetimini faal kılmak emeliyle yapmış olduğu dava konusu düzenlemede hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara terslik görülmemiştir.
“Stratejik personel” teriminin altında sıhhat hizmetlerinin aktif bir planlama sistemi kurmak yatmaktadır.
Stratejik işçinin eş durumu niçiniyle atanma taleplerinde, dava konusu Yönetmeliğin kapsamında bulunan stratejik işçi haricindeki öbür işçiye uygulanan ve üstte yer verilen kuralların uygulanmayacağının öngörülmesine ait düzenlemenin; Yönetmeliğin 4. hususunun 1. fıkrasının (m) bendinde yer alan “stratejik personel” teriminin ortaya çıkarılış gayesi olan, kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması maksadının gerçekleştirilmesine hizmet etmekte olması ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikte yer alan ayrışık düzenleme yapma yetkisi göz önüne alındığında, kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uygun bulunması karşısında, davacının eş durumu gözetilerek Bursa vilayetine atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddi yolunda tesis edilen süreçte hukuka karşıtlık görülmediği,
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Temel No: 2021/2237
Karar No: 2022/502
TEMYİZ EDENLER: I- (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVALILAR) : 1- …
2- …Bakanlığı
VEKİLLERİ : …
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay İkinci Dairesinin 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucunın, davacı tarafınca temele ve yargılama masrafına; davalı yönetimler tarafınca vekalet fiyatına ait kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Uzman hekim (Nöroloji) olarak vazife yapan davacı tarafınca, eş durumu gözetilerek Bursa’ya atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddine ait 71. Devir Devlet Hizmet Yükümlülüğü Kurası ve Eş Durumu Kıymetlendirme neticeleri’nın kendisiyle ilgili kısmının; 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 1. unsuru ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkranın; 26/03/2013 tarih ve 28599 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin (02/03/2018 tarih ve 30348 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile bu Yönetmeliğin ismi “Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği” biçiminde değiştirilmiştir.) 30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik, “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun 6. fıkrasında yer alan ”beşinci fıkrası” ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire sonucunın özeti:
Danıştay İkinci Dairesinin 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucuyla;
Anayasa’nın 56.; 3359 sayılı Sıhhat Hizmetleri Temel Kanunu’nun 3/1/(c), Ek 1 ve Ek 3.; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 2 ve 72.; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin (Genel Yönetmelik) 14, 28 ve Süreksiz 5. ve Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) 4/1/(m), 5/1/(f) ve 20. unsur kararlarının dava konusu sürecin tesis edildiği tarih prestijiyle yürürlükte bulunan hallerine yer verildikten daha sonra;
Genel Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkra tarafından;
Genel Yönetmeliğin 30/06/2014 tarih ve 2014/6578 sayılı Bakanlar Heyeti sonucuyla değişik “Aile Birliği Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği” başlıklı 14. hususunun 1. fıkrasının (d) bendinde “memurun, kamu çalışanı olmayan eşinin, talep edilen yerde müracaat tarihi prestijiyle son iki yıl ortasında 360 gün toplumsal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi ismine yahut bir hizmet akdi ile patrona bağlı olarak çalışmış ve hala çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere atanacağı”nın karara bağlandığı,
01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 1. unsuru ile Genel Yönetmeliğin 14. unsuruna, “Genel sıhhat bakımından değeri haiz sıhhat çalışanı hakkında özel yönetmelikte düzenleme yapılması kaydıyla birinci fıkranın (d) bendi kararına ait farklı yöntem ve asıllar belirlenebilir.” cümlesinin son fıkra olarak eklenmesiyle, istisna getirilerek Sıhhat Bakanlığının, atama ve yer değiştirme yönetmeliğinde başka kurumlardan farklı düzenleme yapmasına imkan tanındığı,
Anayasa’nın 2, 5, 17 ve 56. hususlarıyla bireylere, yaşama, maddi ve manevi varlığını muhafaza ve geliştirme, ömrünü, vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürebilme hakkı tanındığı, Devlete de, her insanın maddi ve manevi varlığını geliştirmesi için gerekli kaideleri hazırlama, bireylerin ömrünü vücut ve ruh sıhhati ortasında sürdürmesini sağlama misyonu verildiği, bireylerin maddi ve manevi varlıklarını geliştirebilmelerinin, memnun ve huzurlu olabilmelerinin en önemli kuralının, muhtaçlık duydukları anda sıhhat hizmetlerine ulaşıp muhtaçlık duydukları oranda bu hizmetlerden yararlanabilmeleri olduğu,
Devlet için bir nazaranv, bireyler için de bir hak olan bu gayenin gerçekleştirilmesinde, bu haktan yararlanmayı zorlaştırıcı ya da zayıflatıcı düzenlemelerin Anayasa’ya karşıt olacağı,
Anayasa Mahkemesinin de, toplumsal hukuk devletinin; “sağlık hizmetlerinden bireylerin yeteri kadar yararlanmasını sağlayan devlet” olduğunu kararlarında vurgulamış ve bu durumun, “insan hak ve özgürlüklerine hürmet gösteren, şahısların huzur, refah ve memnunluk ortasında yaşamalarını teminat altına alan, kişi ile toplum içinde istikrar kuran, güçsüzleri kuvvetliler karşısında koruyarak toplumsal adaleti gerçekleştiren” devlet olmanın bir kararı olduğunu belirttiği,
Bu durumda; kamu hizmetinin faal ve verimli biçimde yürütülebilmesi için gerekli tedbirleri almakla ve bu kapsamda Devlet memurlarının atamalarını kurala bağlama, takım açıklarını kapatma, vatandaşın kamu hizmetlerinden yararlanma hakkını korurken, liyakatli işçisi bakılırsave getirme, buna bakılırsa planlar yaparak kanunlara uygun genel düzenleyici süreçler ihdas etme ile yükümlü olan davalı yönetimin; kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde, sıhhat hizmetlerinin faal bir planlama sistemi uygulanarak, tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması maksadıyla kamu faydası ve hizmet gerekleri göz önünde bulundurularak, kamu yönetimini aktif kılmak maksadıyla yapmış olduğu dava konusu düzenlemede hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara karşıtlık görülmediği,
Yönetmeliğin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. unsurunun 6. fıkrasında yer alan “beşinci fıkrası” ibaresi istikametinden;
30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değiştirilen Sıhhat Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşları Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun 6. fıkrasında yer alan “Stratejik işçinin yer değiştirme taleplerinde bu hususun ikinci fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesi ile beşinci fıkrası uygulanmaz.” kararının, 02/03/2018 tarih ve 30348 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliğin 13. unsuruyla yürürlükten kaldırıldığı tespit edildiğinden, bu isteme yönelik olarak davanın konusuz kaldığı; bu prestijle, davacının iptalini talep ettiği bu kısma ait düzenleme yürürlükte olmadığından, anılan düzenlemenin iptaline ait istem hakkında karar verilmesine yer bulunmadığı,
Ancak, dava konusu ferdi sürecin, tesis edildiği tarih prestijiyle yürürlükte olan mevzuat kararlarına göre irdeleneceği; ferdî sürecin tüm tüzel sonuçları ile bir arada ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan sürecin desteği olan düzenleyici sürecin daha sonradan yürürlükten kaldırılmasının, kelam konusu ferdî süreçle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına mani oluşturmayacağı,
Bireysel süreç tarafından;
Genel Yönetmeliğin 14. unsurunun sonuna 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile eklenen fıkra ile davalı yönetime, genel sıhhat bakımından ehemmiyeti haiz sıhhat çalışanının kamu bakılırsavlisi olmayan eşlerinden dolayı aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda genel yönetmelikten ayrışık düzenleme yapma ytesirinin verildiği,
Yönetmeliğin “Aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği” başlıklı 20. hususunun, 30/09/2016 tarih ve 29843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik altıncı fıkrası ile, stratejik işçinin kamu nazaranvlisi olmayan eşlerine bağlı olarak aile birliği mazereti niçiniyle yer değişikliği konusunda Genel Yönetmelikle verilen ayrışık düzenleme yapma ytesirinin kullanıldığı ve stratejik işçinin bu haktan yararlanamayacağının kural altına alındığı,
Stratejik çalışanın eş durumu niçiniyle atanma taleplerinde, dava konusu Yönetmeliğin kapsamında bulunan stratejik işçi haricindeki başka işçiye uygulanan ve üstte yer verilen kuralların uygulanmayacağının öngörülmesine ait düzenlemenin; Yönetmeliğin 4. unsurunun 1. fıkrasının (m) bendinde yer alan “stratejik personel” teriminin ortaya çıkarılış gayesi olan, kısıtlı sıhhat işçisi kapasitesi içerisinde sıhhat hizmetlerinin aktif bir planlama sistemi uygulanarak tüm vatandaşlara eşit bir biçimde sunulmasının sağlanması emelinin gerçekleştirilmesine hizmet etmekte olması ve Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikte yer alan ayrışık düzenleme yapma yetkisi göz önüne alındığında, kamu faydası ve hizmet gerekleri bakımından hukuka uygun bulunması karşısında, davacının eş durumu gözetilerek Bursa vilayetine atanma istemiyle yaptığı müracaatın reddi yolunda tesis edilen süreçte hukuka terslik görülmediği,
Davacı tarafınca, müracaat tarihinde yürürlükte olan yol ve asıllar çerçevesinde süreç tesis edilmesi gerektiği, buna bakılırsa eşinin Yönetmelikte aranan prim ödeme gün sayısı şartını sağladığı ileri sürülmekte ise de; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmelikle getirilen genel sıhhat bakımından kıymeti haiz sıhhat çalışanının kamu nazaranvlisi olmayan eşlerinden dolayı aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda Genel Yönetmelikten ayrışık düzenleme yapma ytesirinin 01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle yürürlüğe girdiği ve özel Yönetmelikte bu doğrultuda stratejik işçiye yönelik olarak aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği konusunda kısıtlama getirildiği hususu göz önünde bulundurulduğunda davacının bu argümanına prestij edilmediği,
Diğer taraftan; dava konusu ferdî sürecin tüzel kontrolü yapılırken, ferdî sürecin desteği olan ve yürürlükten kalkan yahut uygulanma kabiliyeti bulunmayan düzenleyici sürecin hukuksal incelemesi yapılarak, bu düzenlemenin hukuka ve mevzuata karşıt olmadığı istikametinde tespitlerde bulunulması halinde, yürürlükten kalkmasına yahut uygulanma kabiliyetinin bulunmamasına bağlı olarak hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilen düzenleyici süreç niçiniyle, davalı yönetimin, davada haksız çıkan taraf olarak kabulüyle yargılama masraflarından sorumlu tutulmasına imkan bulunmadığı kararına varıldığı sebebi öne sürülerek,
01/09/2016 tarih ve 29818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Ait Yönetmeliğin 14. hususuna eklenen son fıkra ile kişisel süreç tarafından davanın reddine; öbür dava konusu Bakanlık düzenlemesinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; yargılama sarfiyatının davacı üzerinde bırakılmasına, sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine bakılırsa duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN SAVLARI:
Davacı tarafınca, Daire sonucunın Anayasa ve İnsan Hakları Kozmik Beyannamesi uyarınca aile birliğinin korunmasına ait himayeyi ortadan kaldırdığından hukuka ters olduğu; Genel Yönetmelik ile Sıhhat Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde öbür kurumlardan farklı düzenleme yapmasına imkan tanındığı biçimde, Sıhhat Bakanlığının, ortasında bulunduğu stratejik işçi için aile birliğinin sağlanmasını maniler biçimde kural sevk ettiği, bunun eşitlik unsuruna muhalif olduğu; eşi kamuda çalışan doktor aile durumu mazeretinden yararlanabilir iken, eşi özel bölümde çalışanın bu haktan istifade edemediği; 20/6. unsurda yer alan “beşinci fıkrası” ibaresi hakkında karar verilmesine yer olmadığı (KVYO) sonucu verilerek karar kurulmadığı, fakat idari süreçlerin iptal talepleri için konuldukları tarih prestijiyle hukuka uygunluk irdelemesinin yapılması ve karara bağlanmasının gerektiği; Sıhhat Bakanlığı hizmet planlamasının, yalnızca doktorlara ek yükümlülükler getirmek suretiyle çözülmesinin hukuken himaye görmemesi gerektiği; müracaat tarihi prestijiyle yürürlükte olmayan karara dayalı olarak talebinin reddinin hukuka uygun olmadığı; KVYO sonucu sebebiyle davalı yönetimin davada haksız çıkan taraf olarak kabul edilmeyerek yargılama masrafından sorumlu tutulmamasında ve tesisine sebep olmadığı bir düzenleyici sürecin yürürlükten kaldırılması sebebiyle sürecin külfetlerine katlanmasının hakkaniyet prensibine de terslik teşkil ettiği,
Davalı yönetim tarafınca; Daire sonucunın Cumhurbaşkanlığı ismine duruşmasız davalar için belirlenen fiyat tarifesi üzerinden hükmedilen vekalet fiyatı istikametinden hukuka uygun olmadığı; Başbakanlık Hukuk Hizmetleri Başkanlığının 23/01/2017 tarihindeki yazısı ile bu davanın takibinin Bakanlıklarınca yapılmasının talimatlandırıldığı, bu konunun birinci savunmaları ekinde evraka intikal ettirildiği, belgeye sundukları savunmaların Bakanlık ve Başbakanlık ismine yapıldığının açıklandıği, duruşma davetiyesinde de “Cumhurbaşkanlığı (Kapanan Başbakanlık) ve Sıhhat Bakanlığı” vekili olarak Bakanlık vekilinin duruşmaya davet edildiği, bu sebeple duruşmaya iştirak eden Bakanlık vekilinin beraberinde Cumhurbaşkanlığı vekili sıfatını haiz olduğu, duruşmada bu vekilin Cumhurbaşkanlığı ismine da duruşmaya iştirak ettiğinden duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı oranında vekalet fiyatına hükmedilmesine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafınca, savunma verilmemiştir.
Davalı yönetimler tarafınca, davacının temyiz isteminin reddiyle sonucun davacının temyizine ait kısmının onanması gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Daire sonucunın, yönetimler lehine hükmedilen vekalet fiyatına ait kısmının düzeltilerek, temyize mevzu öbür kısımlarının motamot onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten daha sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin son kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Yöntemi Kanunu’nun 49. unsurunda yer alan;
“a) bakılırsav ve yetki haricinde bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka alışılmamış karar verilmesi,
c) Yordam kararlarının uygulanmasında sonucu etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Dayandığı hukukî niçinler ve öne sürülen sebebi üstte açıklanan Danıştay İkinci Dairesi sonucu aslı ve yargılama masrafının davacı üzerinde bırakılmasına ait kısmı tarafından, birebir münasebet ile Heyetimizce da uygun bulunmuş olup davacı tarafınca temyiz dilekçesinde ileri sürülen argümanlar, sonucun bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Daire sonucunın vekalet fiyatına ait kısmına gelince;
2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. hususunun 1. fıkrasının (b) bendinde; temyiz incelemesi sonunda Danıştayın, kararda bir daha yargılama yapılmasına gereksinim duyulmayan maddi yanılgılar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik yahut yanlışlıklar var ise sonucu düzelterek onayacağı kararına yer verilmiştir.
2021 yılı Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi’nin “Danıştayda, bölge yönetim, yönetim ve vergi mahkemelerinde görülen dava ve işlerde ücret” başlıklı 15. hususunun 1. fıkrasında; “Danıştayda birinci derecede yahut duruşmalı olarak temyiz yoluyla görülen dava ve işlerde, idari ve vergi dava daireleri genel şuraları ile dava dairelerinde, bölge yönetim, yönetim ve vergi mahkemelerinde birinci savunma dilekçesi mühletinin bitimine kadar uyuşmazlığın feragat ya da kabul niçinleriyle ortadan kalkması yahut bu niçinlerle davanın reddine karar verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı fiyatın yarısına, öbür durumlarda tamamına hükmedilir.” kuralı yer almış, Tarife’nin ‘İkinci Kısım-İkinci Bölüm’ünün 20. sırasında; Danıştay’da birinci derece görülen davalar için ödenecek fiyat duruşmasız ise (a) bendine nazaran 3.600,00-TL, duruşmalı ise (b) bendine göre 5.940,00-TL olarak belirlenmiştir.
659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu Yönetimleri ve Özel Bütçeli Yönetimlerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine Ait Kanun Kararında Kararname’nin 7. hususunun dava tarihinde yürürlükteki halinde; birden çok yönetimin taraf olduğu Bakanlar Heyeti kararları ve düzenleyici süreçlerle ilgili açılan ve Başbakanlığın da taraf olduğu davalardan Başbakanlıkça bu konuda takip yetkisi verilenlerin hem de Başbakanlığın da vekili sıfatıyla, takip yetkisi verilen ilgili yönetim hukuk ünitesince takip ve müdafaa edilebileceği düzenlenmiştir.
Temyize husus kararda, davacı aleyhine, sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine bakılırsa duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine hükmedilmiştir.
Dava evrakının incelenmesinden; (kapanan) Başbakanlıkça, 659 sayılı KHK’nın anılan 7. unsuru uyarınca, bu davanın yönetimleriyle birlikte Başbakanlığın da vekili sıfatıyla Sıhhat Bakanlığı hukuk ünitesindeki davayı temsile yetkili olanlarca takip ve müdafaa edilmesinin uygun görüldüğü ve davanın görülmesi sırasında verilecek kararlarda ve yapılacak tebligatlarda bu konunun dikkate alınması konusundaki … tarih ve … sayılı yazının 01/02/2017 tarihinde dava belgesine sunulduğu; yargılama etaplarında -duruşma tebligatı hariç- davalı yönetimlerin tebligatlarının yalnızca Sıhhat Bakanlığına yapıldığı, davalı yönetimlerin müşterek savunmalarının da Sıhhat Bakanlığı vekilince yapıldığı, yalnızca duruşma tarihinin bildirildiği tebligatın Cumhurbaşkanlığına ve Sıhhat Bakanlığına başka farklı yapıldığı lakin Sıhhat Bakanlığına yapılan tebligatta Sıhhat Bakanlığı hukuk ünitesindeki davayı temsile yetkili vekilin “Cumhurbaşkanlığı (Kapanan Başbakanlık) ve Sıhhat Bakanlığı vekili” olarak açıklandıği; ıslak imzalı duruşma ve görüşme tutanağında, duruşmaya davalı vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldiğine ait kayda yer verildiği ve Cumhurbaşkanlığı vekilinin duruşmaya gelmediğine ait ayrıyeten bir kayıt bulunmadığı biçimde Daire sonucunda duruşmaya davalı Sıhhat Bakanlığı vekilinin geldiği, davalı Cumhurbaşkanlığını temsilen gelen olmadığı görüldüğü belirtilerek karar kurulduğu görülmektedir.
Bu durumda, Bakanlık vekilinin beraberinde Cumhurbaşkanlığı vekili sıfatını haiz olduğu, yargılama etaplarında müşterek savunmanın Bakanlık vekilince yapıldığı ve duruşmada da Bakanlık vekilin Cumhurbaşkanlığı ismine da duruşmaya iştirak ettiği anlaşıldığından, davalı yönetimler lehine duruşmalı davalar için belirlenen vekalet fiyatının davalı yönetimler içinde ayrıma tabi tutulmaksızın bütünüyle hükmedilmesi gerekir iken, tarza karşıt olarak duruşmaya katılan ve katılmayan yönetim ayrımına gidilerek başka ayrı vekalet fiyatı belirlenerek karar kurulmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu prestijle, davalı yönetimler lehine yanlışlı hükmedilen vekalet fiyatının bir daha yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşıldığından, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. unsurunun 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca; temyize bahis sonucun 6. sayfasındaki “davalı Sıhhat Bakanlığı vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldikleri, davalı Cumhurbaşkanlığını temsilen gelen olmadığı” kısmının, “davalılar vekili Hukuk Müşaviri Av. …’ın geldiği”; karar fıkrasındaki, “sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine göre duruşmalı davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 2.970,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılan Sıhhat Bakanlığına, duruşmasız davalar için belirlenen fiyatın yarısı olan 1.800,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak duruşmaya katılmayan Cumhurbaşkanlığına verilmesine,” kısmının, “sonucun verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Minimum Fiyat Tarifesine göre duruşmalı davalar için belirlenen 5.940,00-TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetimlere verilmesine,” halinde düzeltilmesi gerekmektedir.
KARAR kararı:
Açıklanan niçinlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Üstte özetlenen münasebetle kısmen dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kısmen davanın reddine yönelik Danıştay İkinci Dairesinin temyize husus 23/03/2021 tarih ve E:2016/15231, K:2021/777 sayılı sonucunın, üstte açıklandıği biçimde düzeltilerek ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 17/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.