Dava konusu hadisede, Denizli Bozkurt Belediye Lideri tarafınca imzalanan yazı ile kırk sekiz bireye hizmet damgalı pasaport Valilik tarafınca düzenlenmiştir.
Bu şahıslardan otuz dört kişinin yurda dönmemesi sebebiyle başlatılan soruşturma kapsamında Belediye Lideri hakkında ceza yargılanmasına hükmedilmiştir.
Ancak, Danıştay Birinci Dairesi ilgili Belediye Liderinin yaptığı sürecin hazırlık süreci etabı olduğu, pasaport vermeye yetkili ünitenin direkt sorumluluğunun bulunduğuna karar vermiştir.
T.C.
DANIŞTAY
BİRİNCİ DAİRE
Esas No: 2021/1986
Karar No: 2021/2063
KARAR
Haklarında Ön İnceleme Yapılanlar:
1-. Denizli İli, Bozkurt Belediye Lideri
2- … Birebir Belediyede Yazı İşleri Müdürü
İtiraz Edilen Karar: Haklarında ön inceleme yapılanların tümü İçin soruşturma müsaadesi verilmesine ait İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı sonucu,
Karara İtiraz Eden: Haklarında soruşturma müsaadesi verilenlerin tümü.
Soruşturulacak Aksiyon:
1/a- Bozkurt Belediye Meclisini mevzuata karşıt olarak olağanüstü toplantıya davet ederek, Gençlerin Gelişimi için Genç Geliştiriciler Derneği’nin Avrupa Birliği projesi kapsamında 29.8.2020 – 2.9.2020 tarihleri içinde Bulgaristan’ın Smolyan kentinde düzenleyeceği eğitime katılması öngörülen dördü belediye işçisi toplamda kırk sekiz bireye hizmet damgalı pasaport verilmesi için yurt dışı gorevlendirme müsaadesi verilmesine ait Belediye Meclisinin 21.8,2020 tarih ve 33 sayılı sonucunın alınmasını sağlamak.
1/ b – Kelam konusu Belediye Meclis sonucuyla yurt dışı bakılırsavlendirme Müsaadesi verilen şahıslar için düzenlenen Hizmet Damgalı Pasaport Talep Formlarını imzalamak,
.’un;
2- 5393 sayılı Belediye Kanunun 20’nci unsuruna ters olarak
21.8.2020 tarihinde yapılan Belediye Meclis Toplantısı için Meclis Üyelerini
20.8.2020 tarihindeki davet yazısıyla toplantıya çağırmak ve bu görüşmede alınan
Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarih ve 33 sayılı karar metnini yazmak.
Hareket Tarihi: 2020 Yılı.
İçişleri Bakanlığının 24,112021 tarih ve 26620 sayılı yazısı ekinde gönderilen evrak, İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef,Ku.Bşk, 2021 / 207 sayılı soruşturma müsaadesi verilmesine, ait sonucu ve bu karara yapılan İtirazlar, Tetkik Hakimi Mehmet Ali Yaldızcilnin açıklamaları dinlenildikten daha sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Başka Kamu vazifelilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca İncelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
5682 sayılı Pasaport Kanunun 14’üncü unsurunun (B) fıkrasında, Hizmet Damgalı Pasaportların, bu Kanun mucibince kendilerine diplomatik yahut özel damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere Hükümetçe, özel yönetimlerce yahut belediyelerce resmi görev ile dış memleketlerde göreve alındıklarında verileceği, (C) fıkrasında Özel ve Hizmet Damgalı Pasaportların, talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İçişleri Bakanlığınca verileceği, bu nev’i pasaportların birebir koşul dahilinde İçişleri Bakanlığının muvafakati ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebileceği düzenlenmiştir.
Nüfus Ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9.3.2018 tarih E.31711 sayılı yazısıyla 81 Vilayet Valiliğine gönderilen “ikinci Kuşak Pasaport Uygulama Talimatı”nın “Pasaport vermeye yetkili makamlar” başlıklı 12’nci hususunun 2’nci fıkrasında, özel, hizmet ve umuma mahsus pasaportların İçişleri Bakanlığı ismine valiliklerce verileceği, Valilerin bu yetkilerini vali yardımcılarına, kaymakamlara, vilayet yahut ilçe ünitelerine devredebilecekleri; “Hizmet Damgalı pasaport taleplerinin karşılanmasına Ait esaslar” başlıklı 26’ncı hususunun 1’inci fıkrasında, hizmet damgalı pasaport talep edenin mensubu bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine verileceği, 5’inci fıkrasında, Belediye çalışanlarının yurtdışı gorevlendirmelerinde, nazaranv onayına istinaden düzenlenen Belediye Lideri ya da yetki vereceği kişi tarafınca İmzalanan hizmet damgalı pasaport talep formunun aranacağı, 6’ncı fıkrasında, Belediyelerin yurtharicinde bakılırsavlendireceği kurum dışı bireyler için yapılacak hizmet pasaportu taleplerinin, belediye meclis sonucu, valilik oluru ve belediye lideri ya da yetki vereceği kişi tarafınca imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile başvurulması halinde karşılanacağı karara bağlanmıştır.
Belgenin incelenmesinden, Bozkurt Belediye Meclisinin 21,8.2020 tarihinde yapılan olağanüstü toplantısında alınan 33 sayılı sonucuyla, Gençlerin Gelişimi için Genç Geliştiriciler Derneği’nin Avrupa Birliği projesi kapsamında, 29.8.2020 – 2.9.2020 tarihleri içinde Bulgaristan’ın Smolyan kentinde düzenleyeceği eğitime katılması öngörülen dördü belediye çalışanı toplamda kırk sekiz şahsa yurt dışı bakılırsavlendirme müsaadesi verilmesine karar verildiği, Belediye Lideri tarafınca imzalanan 21.8.2020 tarih ve sayılı yazıyla Denizli Valiliğine başvurularak, meclis sonucuyla yurt dişi nazaranvlendirme müsaadesi verilen kırk sekiz bireye yurt dışı çıkış Müsaadesi verilmesi ve hizmet damgalı pasaport düzenlenmesinin talep edildiği, anılan müracaata Denizli Vali Yardımcısı .imzalı 21.8.2020 tarih ve E. 13022 sayılı yazı ile ‘Olur” verildiği, Bozkurt Belediyesinde nazaranvli dört işçi için Denizli Vilayet Vatandaşlık Müdürlüğünce; Belediye çalışanı olmayan otuz beş kişi için Yalova II Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce, iki kişi için İstanbul Vilayet Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce olmak üzere toplamda kırk bir şahsa Hizmet Damgalı Pasaport düzenlendiği, Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan yurt dışı çıkış kayıtlarına bakılırsa isimlerine Hizmet Damgalı Pasaport düzenlenen bu kırk bir şahıstan otuz dokuzunun yurt dışına çıkış yaptığı, dört belediye çalışanı ve bir kişinin yurda döndüğü lakin öbür otuz dört kişinin yurdu giriş kaydı bulunmadığı, bahsi geçen otuz dört kişinin Bulgaristan’da rastgele bir eğitim programına katılmadıkları, transit olarak ülkeden ayrıldıkları ve yurda dönmedikleri, Bozkurt Belediye Lideri. ‘in, ülke gündemini uzun müddet meşgul eden hassas bir hususta gereğince araştırma yapmadan, olağanüstü Belediye Meclis Toplantısı talimatı verdiği, mazereti niçiniyle katılmadığı 21.8.2020 tarihindeki Belediye Meclisi Toplantısında alınan 33 sayılı kararla, Belediye işçisi olmayan otuz dört kişinin yurt dışına çıkış yapmasını sağladığı, bu şahıslar İçin Hizmet Damgalı Pasaport Talep Formlarını Yetkili Amir ve Ünite Amiri sıfatıyla imzaladığı; Yazı İşleri Müdürü.’un ise, 21,8.2020 tarihinde yapılan olağanüstü Belediye Meclis Toplantısını 5393 sayılı Belediye Kanununun 20’nci unsuruna karşıt olarak hazırladığı, bu görüşmede alınan 33 sayılı karar metnini şahsen kaleme aldığı nedeni öne sürülerek haklarında soruşturma müsaadesi verildiği anlaşılmıştır. 1/a ve 1 /b hususlarından .’e isnat edilen hareketlerle ilgili olarak, üstte yer verilen mevzuat kararları uyarınca, hizmet damgalı pasaport vermeye yetkili makamın en son olarak İçişleri Bakanlığı ismine Valilik olduğu, yetkili amir tarafınca pasaport talep formlarının İmzalanmış olmasının direkt pasaport düzenlenmesi kararınu doğurmayacağı, isimlerine pasaport talep edilen bireylerin yurt dışı çıkış müsaadelerine karar verme yetki ve sorumluluğunun Valiliklere ilişkin olduğu, Belediye Başkanlığınca yapılan talebin, yetkili makam tarafınca pasaport düzenlenmesi öncesine ait bir hazırlık süreci niteliğinde bulunduğu dikkate alındığında, Bozkurt Belediye Lideri Ne İsnat edilen hareketlerin hakkında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, İtirazın kabulü İle İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı sonucunın; 1/a ve 1 /b unsurlarından İçin soruşturma Müsaadesi verilmesine ait kısmının kaldırılmasına,
2’nci husustan.’a isnat edilen aksiyonla İlgili olarak ise, Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarihindeki olağanüstü toplantısının Belediye Liderinin talimatıyla gerçekleştirildiği, meclisin olağanüstü toplantıya çağrılma yöntemindeki mevzuata karşıtlığın, amirinin talimatıyla bağlı bulunan ilgilinin cezai sorumluluğunu doğurmayacağı, bu niçinle 2’nci unsurdan . . . ‘a İsnat edilen hareketin hakkında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, itirazın kabulüyle İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı sonucunın 2’nci husustan için soruşturma müsaadesi verilmesine ait kısmının kaldırılmasına,
Dosyanın karar eldi olarak İçişleri Bakanlığına, sonucun bir meselain İtiraz edenlere gönderilmesine 28.12.2021 tarihinde 1/ a ve 1/ b unsurları tarafından oyfazlacaluğuyla, 2’nci husus istikametinden oybirliğiyle kesin olarak karar verildi,
KARŞI OY
1/a ve 1/b madelerinden.’e isnat edilen hareketlerle ilgili olarak, Bozkurt Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarih ve 33 sayılı sonucuna istinaden yurt dışı nazaranvlendirme Müsaadesi verilerek hizmet damgalı pasaport almalarına imkan sağlanan otuz dokuz kişinin otuz dördünün yurda dönmediği dikkate alındığında, bu durumun meydana gelmesinde temel sorumluluğun yetkili amir ve ünite amiri sıfatıyla Belediye Liderine ilişkin olduğu, Belediyelerce çalışanı olmayan kurum dışı şahıslara yurt dışı bakılırsavlendirme Müsaadesi verilmesinin İstisnai bir durum olduğu değerlendirildiğinde, bir sivil toplum kuruluşunun talebi üzerine kâfi araştırma ve inceleme yapılmaksızın, Belediye Meclisini mevzuata karşıt olarak olağanüstü toplantıya davet etmek suretiyle İlgililer ismine pasaport düzenlenmesi sürecini başlatan, yöneten ve hızlandıran.’e isnat edilen hareketlerin hakkında soruşturma yapılması gerektirdiği anlaşıldığından, ismi geçenin itirazının reddine karar verilmesi gerektiği oyuyla, 1/a ve 1/b unsurları tarafından çoğunluk sonucuna katılmıyoruz.