Avrupa’nın gündeminde olan Ukrayna, Avrupa Birliği’ne (AB) süratli üye olma hevesi içerisinde bulunuyor. Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, önceki gün yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın AB’ye aday ülke statüsünün Haziran ayında kabul edileceğine inandığını söylemiş oldu.
Zelenskiy, “Bugün Avrupa Birliği yolumuzda bir adım daha attık, kıymetli ve biçimsel olmayan bir adım” dedi. AB’ye üyelik başvurusu yapan her ülkenin yanıtlaması gereken soru formunun ikinci kısmını da ilettiklerini söyleyen Zelenskiy “Bu olağanda aylar sürer ancak biz bunu haftalar ortasında hallettik” diye konuştu.
Ancak Zelenskiy hükümetinin istediği süratli AB üyeliği o denli gerçekleşecek üzere görünmüyor. AB’nin periyot lideri olan Fransa’nın önderi Macron, Avrupa Günü ötürüsıyla yaptığı konuşmada bu mevzuyu ele aldı.
Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın AB’ye ‘meşru üyelik’ başvurularının AB’nin coğrafyasını ve kıtanın tertibini bir daha değerlendirmeye sevk etmesi gerektiğini öne süren Macron, “Eğer yarın (Ukrayna’ya) adaylık statüsü de versek, üyelik standartlarını düşürmediğimiz sürece iştirakin yıllar ya da on yıllar süreceğini hepimiz düzgün biliyoruz. Burada açık olalım. AB, entegrasyon düzeyi ve azmi düşünüldüğünde kısa vadede Avrupa kıtasının yapılandırıldığı tek yol olamaz” ifadelerini kullandı.
Macron, AB’nin mevcut entegrasyonundaki gücü ve azmi koruma etme sorumlulukları bulunduğuna işaret ederek, “Sanırım bugün burada bahsetmiş olduğum şeyi, bir ‘Avrupa siyasi topluluğu’ olarak nitelendireceğim. Bu yeni Avrupa tertibi, kıymetlerimize bağlı olan demokratik Avrupa uluslarının siyaset, güvenlik, güç ve ulaşım üzere alanlarda iş birliği için yeni bir alan bulmasını sağlayacaktır” diye konuştu.
‘Ukrayna’nın istediği üzere bugünden yarına üye bulunmasına imkân yok’
Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) AB Çalışmaları Merkezi Yöneticisi Nilgün Arısan Eralp, Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, Macron’un önerisi olan ‘Avrupa siyasi topluluğu’na dair şunları söylemiş oldu:
Fikir hayli yeni ne olacağını söylemek mümkün değil. Lakin Ukrayna’nın istediği üzere bugünden yarına üye bulunmasına imkan yok. Macron’un dediği üzere uzun bir müddetç gerekiyor. Ancak Ukrayna’ya da hem moral dayanağı hem bir müdafaa kalkanı oluşturmak için farklı üyelik tipleri oluşturmaları gerekecek. Farklı üyelik çeşitlerine gitmek için de mutabakat değişikliğine gitmek lazım, o da kolay bir şey değil. Onun için yeni bir topluluk fikri ortaya atıldı. esasen şu anda AB’nin Ukrayna ile özel bir bağlantısı var, doğu komşuluk bağı ortasında iştirak mutabakatı bulunuyor. Lakin Ukrayna bunu yetersiz görüyor ve üye olmak istiyor. Şu anda nasıl bir şey olacağını kestirmek güç fakat AB’ye paralel bir siyasi topluluk olacağı anlaşılıyor. Olağan siyasi birliğin nasıl olacağı da muhakkak değil zira AB’nin kendi içlerinde bile bir siyasi birlik yok.
‘AB kendi ortasında bir birlik üzere bile değilken kurulması zor’
Nigün Arısan Eralp, bu topluluğun kurulmasının da ‘zor’ olduğunu söylüyor:
Çünkü Avrupa dediğim üzere kendi ortasında siyasi birliği gerçekleştirebilmiş bir topluluk, birlik değil iken biraz güç üzere geliyor. Fakat AB’de güvenlik ve güç açısından bir ıslahat zarurî gözüküyor. O alanda yapacaklardır lakin AB’ye paralel bir siyasi topluluk ne kadar gerçekleşebilir bunu görmek lazım.
Türkiye, ‘Avrupa siyasi topluluğu’na alınır mı?
Macron’un AB etrafındaki demokratik ülkeleri Ukrayna, Moldova ve Gürcistan olarak sayması ve bu listeye yıllardır AB’nin kapısında bekletilen Türkiye’yi dahil etmemesi de sürpriz olmadı.
10-11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki’de yapılan AB Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’nda Türkiye’nin AB adaylığı resmen onaylanmıştı. 3 Ekim 2005’te ise Türkiye ve AB müzakerelere başlasa da bugüne kadar rastgele bir yol kat edilmedi. Bugün AB, Türkiye’yi adalet, demokrasi, basın özgürlüğü üzere birfazlaca mevzuda sert tenkitlere olağan tutuyor.
Macron’un önerisi olan topluluğa Türkiye’nin dâhil edilip edilmeyeceğini pahalandıran Eralp, “Zannetmiyorum zira büyük ölçüde siyasi bir kurum olan Avrupa Kurulu bünyesindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymayan ve Avrupa Kurulu tarafınca tekrar kontrol sürecine alınmış bir ülkenin, bu biçimde bir siyasi birlik ortasında yer alabileceğini düşünmüyorum. Moldova, Ukrayna ve Gürcistan da tahminen tam manada demokratik değil lakin Türkiye üzere Avrupa Kurulu’nun bünyesindeki kendisinin de üye olduğu bir topluluğun, bir kurumun kararlarına karşı çıkan bir ülke değil hiç birisi” fikirlerini savundu.
Zelenskiy, “Bugün Avrupa Birliği yolumuzda bir adım daha attık, kıymetli ve biçimsel olmayan bir adım” dedi. AB’ye üyelik başvurusu yapan her ülkenin yanıtlaması gereken soru formunun ikinci kısmını da ilettiklerini söyleyen Zelenskiy “Bu olağanda aylar sürer ancak biz bunu haftalar ortasında hallettik” diye konuştu.
Ancak Zelenskiy hükümetinin istediği süratli AB üyeliği o denli gerçekleşecek üzere görünmüyor. AB’nin periyot lideri olan Fransa’nın önderi Macron, Avrupa Günü ötürüsıyla yaptığı konuşmada bu mevzuyu ele aldı.
Ukrayna, Moldova ve Gürcistan’ın AB’ye ‘meşru üyelik’ başvurularının AB’nin coğrafyasını ve kıtanın tertibini bir daha değerlendirmeye sevk etmesi gerektiğini öne süren Macron, “Eğer yarın (Ukrayna’ya) adaylık statüsü de versek, üyelik standartlarını düşürmediğimiz sürece iştirakin yıllar ya da on yıllar süreceğini hepimiz düzgün biliyoruz. Burada açık olalım. AB, entegrasyon düzeyi ve azmi düşünüldüğünde kısa vadede Avrupa kıtasının yapılandırıldığı tek yol olamaz” ifadelerini kullandı.
Macron, AB’nin mevcut entegrasyonundaki gücü ve azmi koruma etme sorumlulukları bulunduğuna işaret ederek, “Sanırım bugün burada bahsetmiş olduğum şeyi, bir ‘Avrupa siyasi topluluğu’ olarak nitelendireceğim. Bu yeni Avrupa tertibi, kıymetlerimize bağlı olan demokratik Avrupa uluslarının siyaset, güvenlik, güç ve ulaşım üzere alanlarda iş birliği için yeni bir alan bulmasını sağlayacaktır” diye konuştu.
‘Ukrayna’nın istediği üzere bugünden yarına üye bulunmasına imkân yok’
Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV) AB Çalışmaları Merkezi Yöneticisi Nilgün Arısan Eralp, Sputnik’e yaptığı değerlendirmede, Macron’un önerisi olan ‘Avrupa siyasi topluluğu’na dair şunları söylemiş oldu:
Fikir hayli yeni ne olacağını söylemek mümkün değil. Lakin Ukrayna’nın istediği üzere bugünden yarına üye bulunmasına imkan yok. Macron’un dediği üzere uzun bir müddetç gerekiyor. Ancak Ukrayna’ya da hem moral dayanağı hem bir müdafaa kalkanı oluşturmak için farklı üyelik tipleri oluşturmaları gerekecek. Farklı üyelik çeşitlerine gitmek için de mutabakat değişikliğine gitmek lazım, o da kolay bir şey değil. Onun için yeni bir topluluk fikri ortaya atıldı. esasen şu anda AB’nin Ukrayna ile özel bir bağlantısı var, doğu komşuluk bağı ortasında iştirak mutabakatı bulunuyor. Lakin Ukrayna bunu yetersiz görüyor ve üye olmak istiyor. Şu anda nasıl bir şey olacağını kestirmek güç fakat AB’ye paralel bir siyasi topluluk olacağı anlaşılıyor. Olağan siyasi birliğin nasıl olacağı da muhakkak değil zira AB’nin kendi içlerinde bile bir siyasi birlik yok.
‘AB kendi ortasında bir birlik üzere bile değilken kurulması zor’
Nigün Arısan Eralp, bu topluluğun kurulmasının da ‘zor’ olduğunu söylüyor:
Çünkü Avrupa dediğim üzere kendi ortasında siyasi birliği gerçekleştirebilmiş bir topluluk, birlik değil iken biraz güç üzere geliyor. Fakat AB’de güvenlik ve güç açısından bir ıslahat zarurî gözüküyor. O alanda yapacaklardır lakin AB’ye paralel bir siyasi topluluk ne kadar gerçekleşebilir bunu görmek lazım.
Türkiye, ‘Avrupa siyasi topluluğu’na alınır mı?
Macron’un AB etrafındaki demokratik ülkeleri Ukrayna, Moldova ve Gürcistan olarak sayması ve bu listeye yıllardır AB’nin kapısında bekletilen Türkiye’yi dahil etmemesi de sürpriz olmadı.
10-11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki’de yapılan AB Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu’nda Türkiye’nin AB adaylığı resmen onaylanmıştı. 3 Ekim 2005’te ise Türkiye ve AB müzakerelere başlasa da bugüne kadar rastgele bir yol kat edilmedi. Bugün AB, Türkiye’yi adalet, demokrasi, basın özgürlüğü üzere birfazlaca mevzuda sert tenkitlere olağan tutuyor.
Macron’un önerisi olan topluluğa Türkiye’nin dâhil edilip edilmeyeceğini pahalandıran Eralp, “Zannetmiyorum zira büyük ölçüde siyasi bir kurum olan Avrupa Kurulu bünyesindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uymayan ve Avrupa Kurulu tarafınca tekrar kontrol sürecine alınmış bir ülkenin, bu biçimde bir siyasi birlik ortasında yer alabileceğini düşünmüyorum. Moldova, Ukrayna ve Gürcistan da tahminen tam manada demokratik değil lakin Türkiye üzere Avrupa Kurulu’nun bünyesindeki kendisinin de üye olduğu bir topluluğun, bir kurumun kararlarına karşı çıkan bir ülke değil hiç birisi” fikirlerini savundu.